مطالعه اقليم‌شناختي محتواي الكترون كلي (TEC) يون‌سپهري با استفاده از داد‌هاي شبكه‌بندي شده ايستگاه‌هاي GNSS

لايه يون‌سپهر از لايه‌هاي مهم جو زمين است كه در اثر جذب تابش ماوراءبنفش و ايكس خورشيدي و برخورد ذرات باردار با اتم‌ها و مولكول‌هاي جو زمين و برهمكنش فوتوشيميايي بين تركيبات آن تشكيل مي شود. الكترون‌هاي آزاد در اين لايه بر مسير امواج راديويي تأثير مي‌گذارد و هرگونه اختلال احتمالي در اين لايه، تأثير جدي در ارتباطات ماهواره‌اي، ارتباطات دقيق ناوبري و ارتباطات دوربرد مي‌گذارد. پس شناخت مقادير ميانگين و توزيع نصف النهاري مقادير الكترون‌هاي آزاد كمك شاياني به شناخت پريشيدگي و اختلال هاي احتمالي آن مي كند. يك روش پذيرفته‌شده در تحقيق ساختار زماني و فضايي و تغييرپذيري الكترون هاي آزاد يون‌سپهر، برآورد محتواي كلي الكترون (TEC) است. TEC مجموع الكترون‌هاي موجود در استوانه‌اي با سطح مقطع يك متر مربع است كه در مسير ماهواره تا گيرنده زميني محاسبه مي‌شود. در اين پژوهش براي بررسي پريشيدگي‌هاي يون‌سپهري از داده‌هاي جهاني و شبكه‌بندي‌شده ايستگاهي GNSS، براي بازه زماني 1999 تا 2017 استفاده شده‌است. از داده‌ها ميانگين سالانه و ماهانه براي 19 سال گرفته شده‌است. همچنين براي فعاليت خورشيدي از شاخص F10.7 استفاده شده است كه تابش خورشيد در طول‌موج cm 10.7 است. در پژوهش انجام‌شده، روند تغييرات TEC، وابستگي زيادي به تغييرات چرخه خورشيدي دارد. با بررسي مقادير TEC مشاهده شد كه مقدار TEC در ماه هاي آوريل و مارس واكتبر بيشينه است در حالي‌كه در ماه هاي جولاي و جون كمينه مقادير را دارد. به‌بيان ديگر مقادير TEC در اعتدالين بيشتر و در انقلاب تابستاني كمترين مقدار را داراست.