برآورد مكاني و پهنه بندي تبخير و تعرق مرجع با استفاده از روش هاي زمين آمار و تيسن (مطالعه موردي: استان همدان)

برآورد دقيق تبخير و تعرق مرجع، نقشي مهم در مديريت و مطالعات منابع آب دارد. روش هاي نقطه اي متعددي جهت محاسبه تبخير و تعرق مرجع وجود دارد، روش‏هاي درون يابي تيسن و زمين‏آمار، از جمله روش‏هايي هستند كه امكان برآورد تبخير و تعرق را در مقياس منطقه‏اي فراهم مي‏سازند. در اين روش ها براي برآورد و تعميم متغير، علاوه بر مقدار آن در ايستگاه محل اندازه‏گيري، رابطه آن با مقدار و موقعيت متغير در ساير ايستگاه‏ها نيز در نظر گرفته مي‏شود. در اين تحقيق، از آمار 16 ايستگاه هواشناسي سينوپتيك و كليماتولوژي موجود در سطح استان همدان استفاده و تبخير و تعرق مرجع ماهانه و سالانه كليه ايستگاه‏ها توسط دو روش پنمن مانتيس و تورنت وايت تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه در روش كوكريجينگ، بهترين متغير كمكي، ارتفاع ايستگاه مي باشد. تحليل داده ها، نشان از وجود غيرهمگني ژئومتريك داشت. بهترين مدل واريوگرام در روش كريجينگ مدل نمايي به دست آمد. بيشترين خطاي روش تيسن مربوط به مناطق شمال غربي و جنوبي استان همدان با دامنه تغيير 0.5 درصد تا 16 درصد بود. دامنه تغييرات خطاي روش كريجينگ بين صفر تا 12 درصد متغير بوده و بين مناطق شمال غربي و جنوب غربي منطقه مورد مطالعه توزيع گرديد. نتايج نشان داد روش كريجينگ در مقياس ماهانه و روش فاصله وزني معكوس در مقياس سالانه نتايج مطلوب‏تري ارائه مي دهند. بنابراين طبق بررسي‏ها و همچنين لزوم بومي سازي نقطه اي مقادير تبخير و تعرقمرجع، در مقياس ماهانه، روش هاي زمين آمار و در مقياس سالانه (با توجه به سهولت كاربرد )، با در نظر گرفتن دقت مورد نياز، استفاده از روش تيسن ارجحيت دارد.