بررسي بيواكولوژي پروانه گالزاي صنوبر Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sessiidae) و روش‌هاي كنترل آن در استان گيلان

پروانه گالزاي صنوبر Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sessiidae) از آفات مهم صنوبر به شمار مي رود كه انتشار وسيعي در كشورهاي آسيايي، اروپايي، آفريقايي و آمريكاي شمالي داشته و در ايران نيز در سال 1340 توسط فرحبخش گزارش شد. در اين بررسي، زيست شناسي اين آفت به طور عمده در ايستگاه تحقيقات صنوبر صفرابسته و همچنين ايستگاه هاي فخرآباد (لشت نشاء) و پيلمبرا (پره سر)، نهالستان لاكان رشت و تعدادي از نهالستان هاي خصوصي در كياشهر و ضيابر در استان گيلان مطالعه شد. حشره كامل اين آفت، پروانه اي است زنبور مانند كه از اواخر ارديبهشت ظاهر شده و تا اواخر شهريور فعاليت مي نمايد. ماده ها پس از جفت گيري تخم ها را به صورت انفرادي، دوتايي و به ندرت بيش تر در جهات مختلف در ارتفاع بين 30 سانتي متر تا 2.5 متر روي چين خوردگي هاي پوست ساقه، پشت برگ ها و حاشيه جوانه هاي جانبي قرار مي دهند. دوره جنيني 10-14 روز بوده و لاروها بعد از خروج از تخم با ايجاد حفره كوچكي در پوست و به طور معمول در محل اتصال دمبرگ به ساقه به داخل ساقه هاي نرم نفوذ مي كنند و به تدريج ايجاد دالان مي نمايند. بيش ترين طول دالان لارو ي 25 سانتي متر مي باشد. فعاليت لارو هاي اين آفت روي ساقه نهال هاي يك ساله كلن هاي مختلف گونه هاي اورامريكن و دلتوئيدس، به صورت ايجاد گال هايي با شدت هاي مختلف در استان گيلان مشاهده شد. آلودگي شديد نهال ها مي تواند منجر به شكستگي ساقه در هنگام وزش باد شود. زمستان گذراني به صورت سنين سوم تا ششم لاروي است. لاروها از فروردين دوباره فعاليت خود را از سر مي گيرند و بعد از مدتي تغذيه، به شفيره تبديل مي شوند. دوره شفيرگي اين آفت در طبيعت بين 17-19 روز متغير است. پروانه گالزاي صنوبر داراي يك نسل در سال مي باشد.