مضامين كاشي‌‌نگاره‌هاي دورۀ قاجار در حرم مطهر رضوي (مطالعۀ تطبيقي كاشي‌‌نگارۀ معجزۀ حملۀ شيران به حميدبن مهران با تصاوير چاپ سنگي)

كاشيكاري يكي از شيوه‌هاي نقش‌پردازي آرمان‌‌گرايانه در تزئينات معماري ايران است، كه پيشينۀ تاريخي آن به قبل از اسلام باز مي‎گردد. هنر كاشيكاري در قرون اوليۀ اسلامي در ايران به‎دليل افزايش ساخت بناهاي مذهبي، به‌‌صورت تزئينات در مجموعه‌هاي مذهبي نمايان مي‌‌شود. روند رشد و توسعۀ حرم مطهر در سراسر تاريخ اسلام و در طول حيات حكومت‌هاي اسلامي ادامه داشته است. از اين‎رو، نوع معماري و متعلقات آن از جمله كاشيكاري‌‌، در طول تاريخ و دوره‌هاي ايلخاني، تيموري، صفوي، قاجار و معاصر به سبك‌ها و روش‌هاي مختلفي انجام شده است. در دورۀ قاجار تحولات بسياري در هنر و معماري به‌‌ويژه در تزئينات بناها روي داد. در اين دوران نقشينه‎كردن ديوار ابنيه جلوه‌‌اي نوين يافت. كاشي‌‌نگاران اين عصر در نقش‌‌پردازي، عكاسي، مرسولات پستي،  اسلوب‌هاي غربي، سنت‌هاي كهن نگارگري، و همچنين كتاب‎هاي ادبي، تاريخي، مذهبي و تصاوير چاپ سنگي را منبع الهام قرار داده‌اند. هدف اصلي اين مقاله آشنايي با كاشي‌‌‌نگاره‎هاي دورۀ قاجار در حرم مطهر و تطبيق كاشي‌‌نگارۀ معجزۀ حملۀ شيران به حميدبن مهران بر پيشاني ايوان شرقي صحن عتيق با تصاوير چاپ سنگي مشابه آن است. سؤال اين است كه كاشي‎نگاره‌‌‌هاي دورۀ قاجار در حرم مطهر رضوي شامل چه مضاميني مي‌شوند؟ آيا مي‌توان كاشي‌‌نگارۀ معجزۀ امام رضا (عليه السلام) در مجلس مأمون (حملۀ شيران به حميدبن مهران) را متأثر از تصاوير  چاپ سنگي مشابه دانست؟ در صورت تأثيرپذيري اين كاشي‌‌نگاره از تصاوير چاپ سنگي، اين تأثيرها چه مواردي را شامل مي‌شود و با اثر كدام هنرمند تصويرساز مطابقت بيشتري دارد؟ مطالب و تصاوير پژوهش به روش ميداني و كتابخانه‌‌اي گردآوري شده و با رويكرد توصيفي و تحليلي همراه با تفسير تصويرها و تطبيق آن‌ها نگارش يافته است.