اثر ضد عفوني پساب مزرعه پرورش قزل آلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) با هيپوكلريت سديم و تأثير آن بر توليد تركيبات تري‌هالومتان‌ها (THMs)

فرايند كلرزني يك روش رايج براي ضدعفوني كردن پساب ها و فاضلاب در سراسر جهان، به ويژه كشورهاي در حال توسعه، محسوب مي شود. اين فرآيند مي تواند باعث ايجاد تركيبات جانبي مضر سرطان‌زا مانند گروه هايتري‌هالومتان‌ها (THMs) و ورود آنها به منابع آبهاي طبيعي شود. در اين تحقيق، 400 ليتر پساب خروجي مزرعه تكثير و پرورش ماهي قزل‌آلاي رنگين كمان به آزمايشگاه منتقل و در واحد هاي آزمايشي شامل 15 ظرف 20 ليتري وارد شد. سپس غلظت هاي مختلف كلر (هيپوكلريت سديم) به عنوان تيمارهاي آزمايش، شامل پنج تيمار (شاهد)، 10، 20، 30 و 40 ميلي‌گرم در ليتر به ظروف اضافه شد. هر تيمارداراي سه تكرار بود و ظروف روي يك صفحه لرزان براي تهويه قرار داده شدند. طول دوره آزمايش24 ساعت بود. نتايج تحقيق نشان داد كه با افزايش غلظت كلرزني، توليد ميزان تركيبات جانبي تري‌هالومتان‌ها به شدت افزايش مي‌يابد. به طوري كه در تيمار 40 ميلي‌گرم در ليتر كلرزني ميزان تري هالومتان كل 4±82 ميكروگرم در ليتر و در تيمار شاهد اين شاخص 2±15 ميكروگرم در ليتر بود. همچنين عليرغم اينكه ميانگين تركيب كلرودي‌برومومتان توليد شده در بين تيمارهاي آزمايشي تفاوت معني دار نشان ندادند (p 0.05) اما تيمارهاي آزمايشي با تيمار شاهد تفاوت معني دار داشتند. همچنين با افزايش غلظت كلرزني تركيبات دي‌كلروبرومومتان و كلروفرم روند افزايشي داشت و تفاوت بين تيمارها معني دار بود؛ در حاليكه سطوح مختلف كلرزني تآثيري بر افزايش غلظت تركيب بروموفرم نداشت و تفاوت بين تيمارها معني‌دار نبود. ميزان توليد تركيبات تري‌هالومتان در فرايند تصفيه فاضلاب آبزي پروري بخاطر بالا بودن سطح مواد آلي در اين فاضلاب‌ها، به غير از تيمار 10 ميلي‌گرم در ليتر، بالاتر از استانداردهاي بهداشتي جهاني است. لذا، بيشترين غلظت مجاز براي تصفيه فاضلاب آبزي‌پروري ماهيان سردآبي 10 ميلي‌گرم در ليتر كلر مايع توصيه مي‌شود.