جنبه بشري علم انسان كامل در عرفان و شريعت

جنبه بشري علم انسان كامل در طول تاريخ همواره مورد تاخت و تاز انديشه‌ها قرار گرفته است؛ چراكه انسان كامل، هم از منظر عرفان و هم از نگاه شريعت، داراي دو جنبه بشري و الهي است كه به‌لحاظ بشري از بعضي از امور آگاهي ندارد، درحالي‌كه به‌لحاظ جنبه الهي، همه هستي همچون كف دست براي وي آشكار است. اين پژوهش با روش توصيفي، تحليلي و انتقادي كوشيده است با طرح و حل شبهات مهم در باب علم انسان كامل، نشان دهد كه گاه او به‌لحاظ جنبه بشري و در اثر عدم توجه به بعضي از امور، از آنها اظهار بي‌اطلاعي مي‌كند؛ البته اين عدم توجه و علم به بعضي از امور هم، اولاً، در حوزه آن دسته از علومي است كه انسان كامل به‌عنوان حجت حضرت حق به آن نياز ندارد. ثانياً، به‌طور ارادي صورت مي‌گيرد. ثالثاً، طبق اصالت جنبه بشري، انسان كامل همواره اين جنبه از علم را براي خود برمي‌گزيند