خطاهاي مشترك نوشتاري زبان آموزان غيرفارسي زبان دوره عمومي مطالعه موردي زبان آموزان مركز زبان دانشگاه بين المللي امام خميني (ره) قزوين

تحليلِ خطاي زبان‌آموزان، يكي از ابزارهاي سنجشِ كاراييِ آموزش به شمار مي‌آيد. با بهره‌گيري از اين ابزار، مي‌توان علاوه بر عيب يابيِ نظامِ آموزشي، به نقاط ضعفِ زبان آموزان در مهارت هاي گوناگون پي برد تا كيفيت آموزشي را بهبود بخشيد. تحليل خطا در دو شاخه نظري و كاربردي بررسي مي‌شود. در تحليل نظريِ خطا، سبب و چگونگي ايجاد خطا در ذهن زبان آموز بررسي مي شود. در تحليل كاربرديِ خطا، با بررسي و دسته‌بندي خطاها، راه حل هاي مناسبي از جنبه منابع و شيوه‌هاي آموزش براي رفع مشكلات زبان‌آموزان پيشنهاد مي شود (Keshavarz, 2012, p. 59). بر همين اساس، اين پژوهش به تحليل كاربردي خطاهاي نوشتاري دوره عموميِ زبان آموزانِ مركزِ آموزشِ زبانِ دانشگاهِ بين‌الملليِ امام‌خميني(ره) مي‌پردازد. در اين مقاله، 100 متن نگارش (انشاء و توصيف يك متن‌ تصويري) در دوره عمومي به‌ روش تصادفي انتخاب شده‌اند. زبان‌آموزان از مليت‌هاي گوناگون از جمله آذربايجاني، بروندي، كنيايي، سوري، عراقي، مالي، چيني و نيجريه‌اي بودند. تحليل‌داده‌ها نشان داد كه پربسامدترين خطاهاي نوشتاري آن‌ها مربوط به واژه و املاء است. خطاهاي واژگاني به سبب عدمِ شناخت و يادگيري نامناسب زبان‌آموز از زبان‌دوم پديد مي‌آيند. خطاهاي املاء، بر پايه علت‌هايي مانند ناتوانايي در درك شنيداري، ناتواني در بازشناختن واكه ها و نيم واكه ها و ضعفِ حافظه ديداري و حركتي به وجود مي آيند (Hashemzadeh, 2008, p. 429431). نكته قابلِ ‌توجه در اين پژوهش آن است كه زبان‌آموزان عرب زبان، بيشترين تعداد اين گروه را تشكيل مي دادند، با وجود آشنايي بيشتر آن‌ها با زبان فارسي (مانند الفبا و واژه‌هاي مشترك)، جزء گروه هاي پرخطا بودند. همچنين، شمار بسيار اين خطاها، دور از انتظار و غيرِ قابلِ پيش بيني بود. هر چند بررسي علت‌هاي بسامدي اين خطاها نشان مي دهد كه عواملي مانند گزينش محتواي آموزش، درجه بندي مواد آموزشي و شيوۀ آموزش، نقش با اهميتي در كاهش اين خطاها دارند.