تعيين رابطه و سهم پيش بيني كنندگي اثر كيفيت خواب و عزت نفس جنسي بر اختلال استرس تروماتيك ثانويه در همسران جانبازان جنگ

The Relationship and Predicting Role of Sleep Quality and Sexual Self-esteem in Secondary Post-traumatic Stress Disorder among Wives of Veterans

همسران جانبازان جنگ به واسطه قرابت و ياري‌رساني به جانبازان مجروح به عنوان قربانيان ثانويه و پنهان تروما در نظر گرفته مي‌شوند. اين مواجهه غيرمستقيم با رويداد استرس آفرين پيامدهاي منفي روان‌شناختي را براي آن‌ها به دنبال دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعيين رابطه و سهم پيش بيني كنندگي اثر كيفيت خواب و عزت نفس جنسي بر اختلال استرس تروماتيك ثانويه در همسران جانبازان جنگ انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين پژوهش توصيفي – تحليلي، واحدهايي پژوهش مشتمل بر 152 نفر از همسران جانبازان جنگ با تشخيص اختلال استرس تروماتيك ثانويه استان كرمانشاه در سال 1398 بود. شركت‌كنندگان از طريق نمونه‌گيري مبتني بر هدف انتخاب شدند. جهت گردآوري داده‌ها از پرسشنامه خواب پيتزبورگ، فرم كوتاه شاخص عزت نفس جنسي (اعتباريابي شده توسط فرخي و شاره) و مقياس آسيب ثانويه (اعتباريابي شده توسط رضا پور مير صالح و احمدي) استفاده شد. با كمك نرم‌افزار آماري SPSS نسخه 25 و روش‌هاي آماري ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون خطي ساده داده‌ها تحليل شدند. يافته‌ها: مطابق با يافته‌هاي پژوهش، ميانگين (انحراف معيار) كيفيت خواب، عزت نفس جنسي و اختلال استرس تروماتيك ثانويه به ترتيب برابر با (3/88) 13/00، (11/88) 59/11 و (10/53) 63/43 بود. يافته‌هاي پژوهش بيانگر وجود رابطه مثبت و معنادار بين كيفيت پايين خواب و استرس تروماتيك ثانويه بود (0/01>P ،0/345= r). علاوه بر اين، بين عزت نفس جنسي و اختلال تروماتيك ثانويه رابطه منفي معناداري وجود داشت (0/01>P ،0/298-= r). نتايج به دست آمده از تحليل رگرسيون نشان داد كه 32 درصد از تغييرات اختلال تروماتيك ثانويه از طريق كيفيت خواب و عزت نفس جنسي قابل تبيين است. بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به اهميت كيفيت خواب و عزت نفس جنسي در پيش بيني اختلال استرس تروماتيك ثانويه، پيشنهاد مي‌شود در برنامه‌هاي مداخله براي اختلال استرس تروماتيك ثانويه نقش اين عوامل را مدنظر قرار دهند.

Wives of veterans, due to close relationship and taking care of them, are identified as secondary or hidden victims of trauma. This indirect exposure to a stressful event brings psychological consequences for them. Objective: The current study aimed at determining the relationship and predicting role of sleep quality and sexual self-esteem in secondary post-traumatic stress disorder among wives of veterans. Material and Methods: The present descriptive-analytical study was performed on 152 wives of veterans with secondary post-traumatic stress disorder in Kermanshah Province, Iran in 2019. The subjects were selected by purposive sampling method. To collect data, the Pittsburgh sleep inventory, sexual self-esteem index for woman-short form (validation by Farokhi & Shareh), and secondary trauma questionnaire (STQ) were used. Data were analyzed by SPSS version 25 using Pearson correlation coefficient and simple linear regression. Results: According to the findings, the mean ± standard deviation scores of sleep quality, sexual self-esteem, and secondary traumatic stress disorder were 13.00±3.88, 59.11±11.88, and 63.43±10.53, respectively. The results indicated a positive and significant relationship between low sleep quality and secondary traumatic stress (r= 0.345, P<0.01). In addition, there was a significant and negative correlation between sexual self-esteem and secondary traumatic stress (r = -0.298, P<0.01). The results of regression analysis showed that 32% of changes in secondary traumatic disorder can be explained by sleep quality and sexual self-esteem. Discussion and Conclusion: Given the important role of sleep quality and sexual self-esteem in the predicting secondary traumatic stress disorder, it is suggested to consider the role of these factors in intervention programs for secondary traumatic stress disorder.