ويژگي­هاي بلايا عاملي مؤثر در درك از خطر مديران مياني نظام سلامت در نيروهاي مسلح: نتايج يك مطالعه كيفي

Disasters Characteristics; an Effective Factor in Risk Perception of Healthcare Middle Managers in Armed Forces: A Qualitative Study

با توجه به افزايش وقوع بلايا در تمام كشورها و تأكيد چارچوب كاهش خطر بلاياي سنداي (Sendai Framework) مبتني بر كاهش آسيب ­پذيري، درك از خطر گامي مهم در افزايش آمادگي است. شواهد نشان مي­ دهند سيستم­ هاي بهداشت و درمان در رويارويي با بلايا آماده نيستند. درك از خطر بلايا مفهومي جديد و وابسته به زمينه و فرهنگ است و در اين حيطه تاكنون پژوهشي در ايران انجام نشده است. هدف: هدف از اين مطالعه شناخت ويژگي ­هاي بلايا به عنوان عاملي مؤثر در درك از خطر مديران مياني نظام سلامت در نيروهاي مسلح است. مواد و روش­ ها: اين مطالعه كيفي در سال 1397 به شيوه تحليل محتواي قراردادي به روش گرين­هيم و لودمن (Ludman & Graneheim) انجام شد. روش گردآوري اطلاعات، مصاحبه نيمه ‌ساختار ‌يافته عميق بود. مصاحبه ­ها تا اشباع اطلاعاتي پژوهشگر ادامه يافت. بلافاصله مصاحبه ­ها به صورت متن درآمده و واحدهاي معنايي كدگذاري شده و با توجه به اشتراكات و تفاوت­ ها زير طبقات و طبقات شكل گرفتند. مشاركت كنندگان 20 نفر از مديران رده مياني نظام سلامت نيروهاي مسلح با طيفي از تخصص­ هاي مرتبط بودند. يافته­ ها: با تجزيه و تحليل 20 مصاحبه نيمه ساختار­مند عميق، مديران مياني نظام سلامت، واحدهاي معنايي در 125 كد و 18 زير طبقه شكل گرفت، اين زير طبقات در سه طبقه عوامل داخل بيمارستاني، عوامل خارج بيمارستاني و نوع بلايا تبيين شدند. بحث و نتيجه ­گيري: نتايج بيانگر جنبه ­هاي متفاوتي از بلايا و تأثير آن بر درك خطر مديران مياني نظام سلامت نيروهاي مسلح مي­باشد. بلاياي انسان ساخت و به ويژه شورش­ هاي سياسي، منازعات خارج و داخل بيمارستاني و همچنين رويدادهاي خاص مانند برگزاري انتخابات و تجمعات سياسي-مذهبي حتي قبل از اينكه تبديل به خطري براي سازمان­ هاي بهداشتي نظامي شوند بر درك از خطر مديران و به تبع آن بر اقدامات آنان تأثير دارند. به نظر مي­ رسد اين تفاوت ­ها مربوط به زمينه كشور ايران و به خصوص سازمان­هاي بهداشتي نيروهاي مسلح مي ­باشد.

According to the increasing incidence of disasters in all countries and the emphasis on the Sendai framework for disaster risk reduction, recognizing such risks is an important step in increasing preparedness. Evidence suggests that healthcare system is not ready to deal with disasters. Disaster risk perception is a new and contextual concept, and no research is yet conducted in this area in Iran. Objective: The present study aimed at identifying the characteristics of disasters as an effective factor in risk perception of healthcare middle managers in armed forces. Materials and Methods: The current qualitative study was conducted in 2018 using the Graneheim & Lundman conventional content analysis. Data were collected using in-depth semi-structured interviews. The interviews continued until data saturation. The interviews were immediately transcribed and coded into semantic units to form categories and subcategories based on similarities and differences. Participants were 20 healthcare middle managers in armed forces with a variety of specialties. Results: After analyzing 20 semi-structured interviews with the healthcare middle managers, semantic units were summed up in 125 codes and 18 subclasses; then the subclasses were explained in three factors of inside hospital, outside hospital, and type of disaster. Discussion and Conclusion: The obtained results represented different aspects of disasters and their impacts on the risk perception of healthcare middle managers in armed forces. Disasters, in particular, political riots, inside and outside hospital disputes, as well as certain events such as holding elections and political-religious gatherings may affect the risk perception of managers and, consequently, their measures even before they become a threat to armed forces health organizations. It seems that the differences are related to the underlying conditions of Iran, especially the armed forces medical organizations.