مقايسه تاثير آموزش روش درمان شناختي- رفتاري و تن آرامي عضلاني (ريلكسيشن) در كاهش علائم نشانگان خستگي مزمن در پرستاران

Comparison of the Effect of Cognitive-Behavioral Therapy and Relaxation Therapy (Relaxation) on Reducing Signs of Chronic Fatigue Syndrome in Nurses

مقدمه: اولين تكنيك آرام­ سازي عضلات بدن ، تن ­آرامي است و روش ديگر جهت بهبود خستگي مزمن، روش درماني شناختيرفتاري مي­ باشد. هدف پژوهش حاضر مقايسه اثر بخشي دو روش درمان روانشناختي (درمان شناختي–رفتاري) و تن­ آرامي عضلاني (ريلكسشن) در كاهش علائم نشانگان خستگي مزمن در پرستاران بود. مواد و روش­ ها: روش تحقيق نيمه ­آزمايشي با گروه كنترل و آزمايش بود. جامعه آماري پژوهش را كليه پرستاران شاغل در بيمارستان هاي دولتي شهر تهران تشكيل مي­ دادند. نمونه تحقيق شامل 36 نفر در دو گروه كنترل و 36 نفر در دو گروه آزمايش است. روش نمونه­ گيري به صورت در­دسترس بود. ابتدا در هر دو گروه كنترل و دو گروه آزمايشي خستگي پرستاران با پرسشنامه خستگي چالدر (1993) قبل از انجام آموزش درمان شناختي–رفتاري و تن­آرامي عضلاني با پيش ­آزمون مورد ارزيابي قرار گرفت، سپس گروه آزمايش اول در 6 جلسه 1 ساعته در معرض آموزش درماني شناختي–رفتاري و گروه آزمايش دوم در 6 جلسه 1 ساعته در معرض آموزش تن­آرامي عضلاني قرار گرفتند و دوباره پرسشنامه خستگي در هر 4 گروه با پس آزمون مورد ارزيابي قرار گرفت. تحليل داده­ها با نرم­افزار Spss18 و آزمون t مستقل و وابسته و تحليل كوواريانس انجام شد. يافته­ ها: يافته ­هاي پژوهش نشان داد آموزش درمان شناختي–رفتاري و تن­ آرامي عضلاني تدريجي بر كاهش خستگي پرستاران تاثير معني ­داري داشته است. با توجه به مجذور ضريب ايتا در سطح 05/0= α ميزان تاثير آموزش درمان شناختي - رفتاري بر كاهش خستگي پرستاران 6/79 درصد مي باشد. بين كاهش خستگي دو گروه كه تحت آموزش هاي متفاوت بودند در سطح معني داري 05/0= α تفاوت معني داري وجود ندارد. بحث و نتيجه­ گيري: كاهش خستگي در گروهي كه تحت آموزش درمان شناختي-رفتاري بوده­اند، بيشتر از كاهش خستگي در گروهي كه تحت آموزش تن­آرامي عضلاني تدريجي بوده­اند مي ­باشد، ولي اين تفاوت از نظر آماري معني‌دار نيست.

Background: The first technique for relaxing the bodychr('39')s muscles and relieving fatigue is relaxation, but another method for improving chronic fatigue is cognitive-behavioral therapy. According to these definitions, the purpose of this study was to compare the effectiveness of two methods of psychological treatment (cognitive-behavioral therapy) and muscle relaxation (relaxation) in reducing the symptoms of chronic fatigue syndrome in nurses. Materials and Methods: The research method was semi-experimental with control and experimental groups. The statistical population of the study consisted of all nurses working in public hospitals in Tehran. The research sample consisted of 36 subjects in two control groups and 36 subjects in two experimental groups. The sampling method used was available sampling. Firstly, in both control and experimental groups, nurseschr('39') fatigue was evaluated with a Chaldean Fatigue Questionnaire (1993) before teaching cognitive-behavioral therapy and muscular relaxation with a pre-test. Then the first experimental group was exposed to cognitive-behavioral education in 6 sessions of 1 hour, and the second experimental group was exposed to muscle relaxation training in 6 sessions of 1 hour and again the fatigue questionnaire was evaluated in all 4 groups with a post-test. Data analysis was done with Spss18 software, independent and dependent T tests and covariance analysis. Results: The findings of the study showed that cognitive-behavioral therapy and gradual muscular relaxation therapy had a significant effect on nurseschr('39') fatigue. According to the Eta coefficient squared at the level of α = 0.05, the effect of cognitive-behavioral therapy training on nurseschr('39') fatigue reduction was 79.6%. There was no significant difference between the fatigue reduction of the two groups under different training groups (α = 0.05). Conclusion: Fatigue reduction in the group that received cognitive-behavioral education was more than fatigue reduction in the group that received gradual muscular relaxation therapy, but this difference was not statistically significant.