بررسي محلول‌پاشي سديم نيتروپروسايد بر صفات زراعي و فيزيولوژيك گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) در خاك‌هاي آلوده به آرسنيك

Study of sodium nitroprusside spraying on the agronomic and physiological traits of safflower (Carthamus tinctorius L.) in arsenic contaminated soils.

اين تحقيق با هدف بررسي اثر سطوح مختلف سديم نيتروپروسايد بر رشد و خصوصيات كمي و كيفي گلرنگ پاييزه در خاك آلوده به آرسنيك، آزمايش به صورت گلداني در گلخانه ي تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد ورامين- پيشوا به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملا‌ تصادفي در سه تكرار در سال 96-1395 انجام شد. تيمار هاي آزمايش شامل عامل اول محلول پاشي سديم نيتروپروسايد در سه سطح: (صفر، 50 و 100 ميكرو مولار) و عامل دوم آلوده كردن خاك با آرسنيك در چهار سطح (صفر، 30، 60 و 90 ميلي گرم آرسنيك در كيلوگرم خاك) بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد آرسنيك و سديم نيتروپروسايد تاثير معني داري بر عملكرد دانه، وزن هزار دانه، آنزيم كاتالاز، محتواي مالون دي آلدييد، محتواي پرولين و آرسنيك دانه گلرنگ داشتند. بيش ترين عملكرد دانه در تيمار هاي سديم نيتروپروسايد در كاربرد 100 ميكرومولار (با ميانگين 01/1 گرم در بوته) حاصل شد و كمترين آن نيز مربوط به تيمار شاهد (عدم كاربرد) با ميانگين 83/0 گرم در بوته بود. با افزايش غلظت آرسنيك، عملكرد و اجزاي عملكرد كاهش يافت و از طرفي گياه محتواي پرولين خود را براي مقابله با تنش افزايش داد. كاربرد سديم نيتروپروسايد باعث تخفيف ميزان تنش در گياهان تحت سميت آرسنيك گرديد. با افزايش سطح آرسنيك، محتواي آرسنيك دانه نيز افزايش يافت و كاربرد سديم نيتروپروسايد سبب كاهش معني دار محتواي آرسنيك دانه گرديد. به طور كلي كاربرد سديم نيتروپروسايد به عنوان تنظيم كننده در سوخت و ساز راديكال هاي آزاد اكسيژن سبب كاهش اثرات تنش اكسيداتيو ناشي از آلودگي خاك به آرسنيك شد.

In order to investigate the effect of sodium nitroprusside levels on growth and quantitative and qualitative characteristics of safflower (Carthamus tinctorius L.) in arsenic contaminated soils, a pot experiment was conducted in a research greenhouse of Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Varamin-Pishva Branch, in 2016-2017 in factorial experiment and in the form of design Completely randomized in 3 replications. The experimental treatments included of sodium nitroprusside spraying at three levels: (0, 50 and 100 μm) and soil contamination with arsenic at four levels (0, 30, 60 and 90 mg of arsenic per kg of soil). The results showed that arsenic and sodium nitroprusside had a significant effect on grain yield, 1000 grain weight, catalase enzyme, malondialdehyde content, proline content and safflower arsenic content. The highest grain yield was obtained in sodium nitroprusside treatments in application of 100 μM (with an average of 1.01 g / plant), and the lowest was related to control treatment (no application) with mean of 0.83 g / plant. By increasing the concentration of arsenic, yield and yield components decreased, and the plant increased its proline content to cope with stress. Application of sodium nitroproside reduced stress in plants under arsenic toxicity. No significant differences were observed between the concentrations of sodium nitroprusside spraying. With increasing arsenic levels, the amount of arsenic content increased and sodium nitroprusside reduced the amount of arsenic in the seed. In general, use of sodium nitroprusside as a regulator in the metabolism of free oxygen radicals reduces the effects of oxidative stress caused by soil contamination with arsenic.