اثرات كشندگي و بازدارندگي تخمگذاري عصاره هاي كرفس Apium graveolens و علف داسي Falcaria vulgaris بر بيد سيب زميني Phthorimaea operculella در شرايط آزمايشگاهي

عصاره‌هاي برخي گياهان به‌دليل دارا بودن اثرات زيستي مختلف مانند كشندگي، دوركنندگي و ضدتغذيه‌اي مي‌توانند به عنوان آفت‌كش‌ مورد استفاده قرار گيرند. در اين بررسي تاثير عصاره‌ي دو گياه علف داسي، Falcaria vulgaris Bernh و كرفس،Apium graveolens L.  از تيرهي چتريان، بر چند ويژگي زيستي بيد سيب‌زميني، Phthorimaea operculella (Zeller, 1873)، مورد بررسي قرار گرفت. حشرات در دماي 2±26 درجهي سلسيوس، دورهي نوري 16:8 ساعت (تاريكي: روشنايي) و رطوبت نسبي 5±50 درصد، بر روي غده هاي سيبزميني پرورش يافتند. اندام‌هاي هوايي گياهان مورد بررسي پس از شستشو در سايه خشك شده و به ترتيب با روش خيساندن در حلال‌هاي هگزاني، اتيل‌استاتي و متانولي عصاره‌گيري شدند. اثرات كشندگي تماسي عصاره ها بر تخم هاي 24 ساعته، اثر تدخيني عصاره ها بر لاروهاي سن اول و اثر بازدارندگي تخمگذاري عصاره ها بر حشرات كامل مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه عصاره هاي هگزاني و اتيل‌استاتي گياه علف‌داسي به ترتيب با مقادير LC50معادل 2.5 و 3.38 و كرفس 2.12 و 2.81 گرم بر ليتر اثر تخم‌كشي خوبي در مقايسه با ساير عصاره ها داشتند. اثر تدخيني عصاره هاي هگزاني و اتيلاستاتي علف داسي با LC50معادل 5.59 و 13.43 ميلي‌گرم بر ليتر به‌طور معني‌داري بيشتر از بقيه ي عصاره‌ها بود. عصاره ي متانولي هر دو گياه فاقد اثرات تخمكشي و تدخيني بودند. عصاره هاي اتيل‌استاتي، هگزاني و متانولي هر دو گياه اثرات بازدارندگي تخمگذاري خيلي خوبي داشتند. عصاره ي اتيلاستاتي كرفس به طور كامل و عصاره ي اتيلاستاتي علف داسي بيش از 80 درصد از تخمگذاري  حشرات كامل جلوگيري كردند. اثرات زيستي مختلف عصاره هاي گياهان مورد بررسي، توان بالاي آن‌ها را بهعنوان عامل كنترلي در برنامه‌هاي مديريت بيد سيب‌زميني نشان مي‌دهد.