ارزيابي جمعيت نماتد ريشه‌ي مركبات ( Tylenchulus semipenetrans Cobb, 1913) و شبه‌قارچ فيتوفترا ( Phytophthora nicotianae Breda de Hann, 1896) در درختان سالم و مبتلا به بيماري زوال مركبات در جنوب استان كرمان

مركبات (Citrus spp.) در جنوب استان كرمان نقش بسيار مهمي از نظر اقتصادي ايفا مي‌كند. در سال هاي اخير شيوع بيماري جديد زوال درختان مركبات  تهديد جدي براي مركبات اين منطقه به شمار ميرود. درختان آلوده ظاهري ضعيف و رنگ‌پريده نشان مي‌دهند. علائم پوسيدگي شديد ريشه‌ها در تمامي درختان آلوده ديده مي‌شود. در اين تحقيق، پراكنش نسبي بيماري زوال مركبات و وضعيت آلودگي درختان سالم و در حال زوال به نماتد ريشه‌ي مركبات (Tylenchulus semipenetrans) و شبه‌قارچ فيتوفترا (Phytophthora nicotianae) موردبررسي قرار گرفت. درصد وقوع بيماري زوال مركبات در منطقه 76 درصد تعيين گرديد. نتايج نشان داد نمونه‌هاي موردبررسي داراي آلودگي متوسط تا شديد به نماتد ريشه‌ي مركبات و شبه قارچ فيتوفترا بودند. ميانگين دو سال (92 و 93) جمعيت لارو سن دو نماتد ريشه در 200 سانتي‌متر مكعب خاك درختان آلوده و سالم به ترتيب 2572 و 183 شمارش شد. ميانگين ماده‌ي بالغ در يك گرم ريشه‌ي درختان آلوده و سالم به ترتيب 210 و 11 عدد شمارش شد. ميانگين تعداد زادمايه‌ي قارچ فيتوفترا در يك گرم خاك ريزوسفر درختان آلوده و سالم به ترتيب 13.5 و چهار عدد شمارش گرديد. مايه‌زني گياهچه‌هاي بكرايي با نماتد و قارچ فيتوفترا، منجر به بروز پوسيدگي ريشه و مرگ گياهچه شد. نتايج نشان داد كه اگرچه نماتد و فيتوفترا نمي‌توانند به‌عنوان عامل اصلي بروز زوال ناگهاني مركبات در جنوب كرمان باشند ولي تركيبي از نماتد ريشه‌ي مركبات و شبه‌قارچ فيتوفترا، مي‌تواند به‌عنوان يكي از عوامل همراه و تشديدكننده‌ي بيماري زوال ناگهاني مركبات در منطقه‌ي جنوب كرمان باشد.