اثر ريز‌مغذي آهن بر صفات زراعي در اكوتيپ‌هاي مختلف شنبليله

Evaluation of (Fe) micronutrient on agronomic traits in different ecotypes of fenu greek

گياه دارويي شنبليله (Trigonella foenum-graceum L)از خانواده بقولات با ويژگي هاي مطلوبي از جمله توان تثبيت نيتروژن مولكولي به صورت همزيستي است. به منظور بررسي عكس العمل ششاكوتيپ مختلف شنبليله به محلول پاشي آهن، طرحي يك بار خرد شده (اسپليت پلات) درقالب بلوك كامل تصادفي، باسه تكراردر بهمن ماه سال زراعي92-1391 درمزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزادجيرفت واقع در 25 كيلومتريجادهجيرفتعنبرآباد اجرا شد.عامل اصلي اثرريز مغذي آهن به صورت محلول پاشي با EDTA درسه سطح شاهد، دو درهزارو چهار درهزار(باتوجه به نتايج آزمايش خاك مزرعه)درنظر گرفته شدو عامل فرعي شامل شش اكوتيپ شنبليله با نام هاي (اصفهان، مازندران، ايلام، كردستان، كرمان، دنا)بود. نتايج تجزيه واريانس نشان دادكه اكوتيپ هابر تمامي صفات در سطوح مختلف تفاوت معني داري داشتند. اثرمحلول پاشي به جزدرصفت سطح برگچه در ساير صفات معني دارنبود واثر متقابل محلول پاشي در اكوتيپ برتمامي صفات به جز وزن هزاردانه وشاخص برداشت معني دار بود. نتايج مقايسه ميانگين نشان داداكوتيپ هاي مختلف شنبليله مانندبيشترگياهان پاسخ هاي مورفولوژيك متفاوتي به محلول پاشي آهن نشان دادند.اغلب مواردنتايج حاصل ازمحلول پاشي درسطح دودرهزارمناسب ترازعدم محلول پاشي(شاهد)وسطح چهاردرهزاربود. دربررسي اثر متقابل آهن دراكوتيپ بيش ترين عملكرددراكوتيپ كرمان(3666/162 كيلوگرم در هكتار)باتيماردو در هزار وكمترين عملكرد در اكوتيپ اصفهان (6/5كيلوگرم در هكتار)درتيمارچهاردرهزارمشاهده شد. به طوركلي سطح دودرهزاردراغلب موارد سبب بهبودي رشد گياه نسبت به سطح چهاردرهزاروشاهد گرديد. اغلب خاك هاي ايران حاوي مقدارقابل توجهي آهك هستند. با توجه به آهكي بودن خاك ها در منطقه جيرفت وبر اساس تيماردودرهزاراكوتيپ هاي كرمان ومازندران جهت كشت توصيه مي شوند.

Fenugreek as an important medicinal plant is belonged to leguminous with Fenugreek characteristics. In order to evaluate the performance of 6 different ecotypes of Fenugreek under Iron Fertilizer Foliar spraying, an experiment was condors in arrangement of split plat based on RCBD with three replication on grows season of 2012-13 at experimental Field of Islamic Azad university of Jiroft. The main plats were Iron Foliar application with EDTA at three levels (0, 2/1000 and 4/1000). Based the soil Analysis. The sub plats were considered as 6 different ecotypes of Fenugreek (Isfahan, mazandaran, Ilam, Kordestan, Kerman and Dena). In the majority of the these results, Iron spraying in 2/1000 is more suitable than, in the compare to 4/1000 and control showed Kerman ecotypes with 2/1000 iron app hate had the best seed yield while (162.3 Kg.ha) Isfahan ecotypes with (5.6 Kg.ha) seed yield had the lowed amount of seed yield, generally application of 2/1000 Iron Foliar spraying showed the best growth rate rather than 4/1000 and control condition. Drew to Availably of Cal curs soil in Iran and specially jiroft region kerman and Mazandaran with 2/1000 Finally, it can be concluded due to the different responses of different ecotypes to iron application in region of Kerman, Kordestan and Dena with 2/1000 ecotypes and Mazandaran with 4/1000 for Iron application are good so for each area speared survey will be needed.