تعبير رؤياي سياوش در شاهنامه از ديدگاه خواب‌گزاري سنتي و روان‌شناسي يونگ

يكي از مشتركات بين ادبيات و روان‌شناسي بحث «رؤيا و خواب‌گزاري» است كه مهم‌ترين يك‌ساني اين دو در زبان نمادين شان است. در آثار متعدد ادبي و تاريخي ملل و اقوام مختلف، روايت رؤياهايي را مي‌بينيم كه توسط خواب‌گزاراني تفسير و تعبير شده‌ و به‌وقوع پيوسته‌اند. شاهنامه نيز به عنوان يك اثر ادبي، خالي از اين مقوله نيست و امر خواب‌گزاري، يكي از موارد تكرار شونده در اين كتاب است. تا جايي كه مي‌توان از آن به عنوان يك بن‌مايه ياد كرد. اين رؤياها گاهي عيناً به وقوع مي‌پيوندد، گاهي نيمي نمادين و نيمي حقيقي و گاه تماماً نمادين است. در اين جستار، تعبير رؤياي سياوش در شاهنامه،  از دو منظر خواب‌گزاري سنتي و مباحث ناخوداگاه فردي و جمعي يونگ مورد بررسي قرار گرفته و با تعبير مد نظر روايت داستاني مقايسه شده است. روش تحقيق در اين مقاله، تحليل و مقايسه است يعني در بخش خواب‌گزاري سنتي، تعبير تك‌تك نمادهاي آمده در رؤيا براساس كتاب‌هاي تعبير خواب ايراني و اسلامي گزارش مي‌شود، اما در بخش تحليل روان‌شناسي رؤيا، ابتدا با در نظر گرفتن زندگي، شخصيت و روحيات سياوش و با نگاهي به روش تداعي آزاد يونگ، نمادهاي رؤياي او تحليل و در بخش پاياني نيز شباهت‌هاي ساختاري اين رؤيا با اسطوره‌اي كهن بررسي شده ‌است. نتيجه اين‌كه نمادها در اين رؤيا به‌گونه‌اي كامل و بسامان پرداخته شده و كنار هم قرار گرفته‌اند كه در هر دو روي‌كرد تعبير سنتي و كاوش روان‌شناختي، به پاسخي منطبق با روند طبيعي اين داستان در شاهنامه مي‌رسيم.