بازشناسي جايگاه حرم امام‌زادگان در هويت شهري با تأكيد بر سبك زندگي ايراني -اسلامي

هويت سكونتگاه‌ها مي‌تواند بر اساس امامزاده‌ها به‌عنوان كانوني سبك‌ساز و قلب تپنده شهرها مطالعه شود. امامزاده‌ها به‌عنوان مركزي مذهبي، فرهنگي، اجتماعي، نقش مهمي در سبك زندگي و هويت شهرهاي ايراني دارند. اين فضاها ضمن داشتن مركزيت در استخوان‌بندي شهرهاي ايراني، بسترِ رويدادها و حيات فرهنگي-اجتماعي شهروندان در مناسبت‌ها و ايام خاص هستند. جايگاه حرم امام‌زاده‌ها در سبك زندگي، در تداوم حيات پايدار از طريق آيين زيارت، توسل و نيايش، در مناسبت‌هاي خاص به كانون برگزاري آيين‌ها و سنت‌هاي ديني و مذهبي به‌ويژه جشن‌ها، اعياد و عزاداري‌هاي تبديل مي‌شوند. ازاين‌رو، مقاله حاضر به بازشناسي جايگاه و اهميت بنيادين حرم امام‌زاده‌ها در هويت شهرها و سبك زندگي شهروندان مي‌پردازد. به‌طوركلي، امام‌زاده‌ها نقشي هويت‌بخش و سبك‌ساز در ساختار فرهنگي، اجتماعي و كالبدي شهري دارند. در بعد فرهنگي و اجتماعي، جاذب افراد و گروه‌هاي جامعه در فضايي واحد و القاي حس‌وحال مذهبي و روحاني، نماد پايدار فرهنگي و بستر بي‌بديل نمايشگر هويت اجتماعي محسوب مي‌شود. اين امر باعث پايداري فرهنگي و اجتماعي شهرها گشته و موجبات تقويت امنيت رواني، اجتماعي و فرهنگي جامعه را فراهم مي‌آورند. در بعد كالبدي، امام‌زاده‌ها، در نقاط كليدي و ساختاري شهرها و روستاها قرار دارند. در اين راستا، ارتباط و اتصال فضاهاي امام‌زاده با اجزا و عناصر پيرامون خود به‌ويژه شبكه معابر و مسيرهاي اصلي و فرعي، مساجد، بازارها و محله‌هاي پيراموني، حائز اهميتي قابل‌توجه در طراحي شهري سكونتگاه‌هاي مذكور است. رابطه بين سبك زندگي ايراني-اسلامي و حرم‌هاي مطهر امامزادگان را مي‌توان در ابعاد نيايش و زيارت، محضور و معاشرت در اجتماع، رفتار و گفتار، جلو و پوشش، خريد و مصرف، تفريح و فراغت، كسب‌وكار، تربيت فرزندان بررسي نمود كه در هركدام از ابعاد مذكور سبك زندگي ايراني-اسلامي داراي اصول، قواعد، الگوها و مصاديقي است.