منزلت هژمونيك و موضع‌گيري آمريكا نسبت به مسئوليت حمايت در نظام بين‌الملل

در عصر پس از جنگ سرد و به دنبال پايان يافتن منازعات ايدئولوژيك، توانمندي‌ها به گونه‌اي توزيع شده‌اند كه جايگاه به شدت متمايزي را براي آمريكا به عنوان قدرت هژمون رقم زده‌اند؛ جايگاهي كه بر اساس نظريه «هژموني» گرامشي، تنها قدرت مادي و سخت براي شكل‌گيري آن كافي نمي‌باشد. هژموني در نظام بين‌الملل به توانمندي و ابتكار دولتي قدرتمند در شيوه مديريت جهاني و برتري بدون منازعه آن اطلاق مي‌شود كه از منابع اقتصادي، نظامي، ايدئولوژيك و سياسي لازم بهره‌برداري مي‌كند. اين توانمندي در دو قالب منابع سخت‌افزاري و نرم‌افزاري قرار مي‌گيرند. در اين مقاله سعي بر آن است رابطه حقوق بشر به عنوان يكي از منابع نرم‌افزاري و دكترين مسئوليت حمايت كه در حمايت از اين حقوق مورد توجه كشورها و جامعه‌بين‌المللي قرار گرفته با ايجاد و تقويت هژموني مورد بررسي قرار گيرد و اين كه دكترين مسئوليت حمايت پس از تضعيف هژموني‌ ايالات متحده حاصل يكجانبه‌گرايي جورج دبليو بوش، چه نقشي در تقويت و بازسازي هژموني‌‌‌ اين كشور در سطح بين المللي داشته است. براي دريافت اين رابطه، مي‌توان به رفتار امريكا در جريان تحولات عربي 2011 ميلادي به ويژه در چارچوب بحران ليبي توجه نمود. بنابراين ابتدا موضوع هژموني و عناصر آن بر پايه نظريه هژموني گرامشين، ايده مسئوليت حمايت و سپس نمونه‌هايي از برخورد امريكا با موارد نقض فاحش حقوق بشر و بهره‌گيري از دكترين مسئوليت حمايت مورد بحث قرار گيرد.