بررسي كنترل ويژگي‌هاي رخساره‌اي و فرايندهاي دياژنزي بر كيفيت مخزني سازند فهليان در ناحيۀ زاگرس مركزي

سازند فهليان شامل توالي كربناتۀ نسبتاً ضخيمي از گروه خامي به سن نئوكومين بارمين است. مطالعه‌هاي رسوب‌شناسي انجام‌شده روي اين سازند در دو برش از زون ايذه و دو چاه از بخش جنوبي فروافتادگي دزفول به شناسايي 12 ريزرخساره در چهار كمربند رخساره‌اي شامل پهنۀ جزرومدي، رمپ دروني (لاگون، پشته‌هاي ليتوكوديومي جلبكي و شول‌هاي بايوكلستي پلوئيدي)، رمپ مياني و رمپ بيروني منجر شد. محيط رسوب‌گذاري سازند فهليان در ناحيۀ مطالعه‌شده، رمپ كربناتۀ هم‌شيب پيشنهاد مي‌شود. مهم‌ترين فرايندهاي دياژنزي شناسايي‌شده شامل انحلال، ميكرايتي‌شدن، تراكم، دولوميتي‌شدن، سيليسي‌شدن، پيريتي‌شدن، سيماني‌شدن و شكستگي است كه طي مراحل مختلف دياژنز دريايي، جوي و دفني كم‌عمق تا عميق ايجاد شده‌اند. مطالعه‌هاي چينه‌نگاري سكانسي به تفكيك چهار سكانس رسوبي در اين سازند منجر شدند كه با‌توجه‌به سن نسبي آنها بر اساس بايوزون‌هاي تفكيك‌شده، ضخامت سكانس‌ها و تطابق آنها با نواحي مجاور به‌طور محتمل سكانس‌هاي ردۀ سوم هستند. مطالعه‌هاي كيفيت مخزني گوياي تأثير ويژگي‌هاي رخساره‌اي و فرايندهاي دياژنزي بر ويژگي‌هاي مخزني سازند فهليان است. رخساره‌هاي مهم مخزني اين سازند شامل رخساره‌هاي ريف‌ها/پشته‌هاي كومه‌اي ليتوكوديومي جلبكي (در ميدان گرنگان) و رخساره‌هاي پرانرژي متعلق به زيرمحيط پشته‌هاي اُاُئيدي، پلوئيدي و بايوكلستي (در ميدان گچساران) هستند؛ اين رخساره‌ها اغلب در سيستم تراكت تراز بالا (HST) گسترش يافته‌اند و زون‌هاي مهم مخزني سازند فهليان را ايجاد كرده‌اند. تخلخل‌هاي اوليه از نوع بين‌دانه‌اي و درون‌دانه‌اي همراه با تخلخل‌هاي انحلالي (حفره‌اي و قالبي) مهم‌ترين حفره‌ها در اين رخساره‌ها هستند؛ علاوه‌بر‌اين، رخساره‌هاي متعلق به رمپ مياني برخي افق‌هاي مخزني باكيفيت را در سيستم تراكت پيش‌رونده (TST) ايجاد كرده‌اند كه در اين افق‌ها، تخلخل‌هاي بزرگ‌مقياس (ماكروسكوپي) گسترش چنداني ندارند و ريزتخلخل‌ها مهم‌ترين عامل ايجاد كيفيت مخزني‌اند.