تطابق آراي مزدايي و اسلامي در اخلاق پزشكي چهار قرن اول قمري

رعايت موازين و اصول اخلاقي در حرفه پزشكي تحت عنوان اخلاق پزشكي، اگرچه از جمله مباحث جديد محسوب مي‌شود، ليكن اين اصول از سده‌هاي پيش در كتب مختلف مذهبي به پزشكان توصيه و التزام به رعايت آن ‌شده است. در ايران عصر باستان تحت تأثير آراي مزدايي، رويه‌هايي به عنوان مباني اخلاق پزشكي وجود داشته است. پس از پذيرش دين اسلام در ايران، آموزه‌هاي دين در مورد اخلاق به عنوان رويه و مباني فكري اخلاقي قرار گرفت. شناسايي و تبيين اخلاق پزشكي و اشتراكات آن در بين ايرانيان پيش و پس از اسلام در قرون نخست قمري مركز ثقل اين پژوهش را شامل مي‌شود. سؤالات تحقيق چنين هستند: آيا بين آراي مزدايي و اسلامي در اخلاق پزشكي چهار قرن اول قمري مطابقت وجود دارد؟ و چگونه اخلاق پزشكي مزدايي بر اخلاق پزشكي دوره اسلامي تأثير گذارده است؟ براي پاسخگويي به سؤالات مزبور، اين نوشتار به روش توصيفي ـ تحليلي و تاريخي انجام گرديد و اين نتيجه حاصل شد كه بسياري از اصول اخلاقي ارائه‌شده مانند آگاهي پزشكان از اصول فقهي، يادداري خداوند در همه مراحل درمان، مسؤول و ضامن بودن پزشك، ثواب اخروي، عيادت و تفقد از بيمار، توجه به فقرا، سيار‌بودن پزشك و منع سقط جنين، در هر دو آيين مشترك است كه اين موارد در سوگندنامه‌ها و پندنامه‌هاي منتشرشده پزشكان مسلمان در چهار قرن اول اسلامي بازتاب يافته است. از سوي ديگر اين تشابهات نشان‌دهنده اثرگذاري اصول اخلاق ايراني بر اخلاق اسلامي به واسطه ترجمه و تأليف اصول و قواعد اخلاقي توسط پزشكان و انديشمندان ايراني در چهار قرن نخست اسلامي است.