اثر تاريخ كشت بر جمعيت علف‌هاي هرز و شناسايي گونه‌هاي غالب مزرعه نخود

The effect of sowing date on weeds population and identification dominant species in chickpea farm

به منظور تعيين ميزان خسارت علف­ هاي هرز در تاريخ­هاي مختلف كشت و شناسايي گونه­ هاي غالب علف هرز مزرعه نخود آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه كردستان واقع در شهرستان دهگلان در سال زراعي 92-1391 به صورت فاكتوريل اسپليت پلات در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام گرفت. فاكتور اول تاريخ كاشت در سه سطح پاييزه، انتظاري، بهاره، فاكتور دوم در دو سطح تداخل علف­هاي هرز و عدم تداخل و فاكتور سوم ژنوتيپ­هاي نخود ILC482 ، آزاد، آرمان، پيروز و كاكا اجرا گرديد. فراواني گونه ­هاي علف هرز در كشت پاييزه بيش­تر از كشت انتظاري و بهاره بود. ماستونك، شير پنير و شمعداني وحشي گونه­هاي غالب مزرعه نخود بودند. گونه­ هاي شير پنير و ماستونك در كشت پاييزه داراي بيشترين فراواني بودند. در كشت انتظاري علف­ هرز ماستونك و در كشت بهاره علف­هرز پيچك صحرايي داراي بيشترين فراواني بودند. در كشت پاييزه بيش­ترين تراكم نسبي مربوط به ماستونك بود. ماستونك در كشت پاييزه حدود نيمي از اهميت نسبي كل علف­هاي هرز را دارا بود. ماستونك، شير پنير و پيچك صحرايي به دليل خصوصيات ظاهري و تيپ رشدي كار برداشت نخود را با سختي مواجه مي­كنند. بيش­ترين تراكم علف­هاي هرز در تاريخ كشت پاييزه ثبت شد. با توجه به تراكم بالاي علف­هاي هرز در كشت­هاي مختلف در صورت عدم مهار آن­ها به خصوص در كشت بهاره كه با كمبود رطوبت در طي رشد مواجه است كاهش شديد عملكرد نخود قابل پيش­بيني است.

An experiment was carried out as a factorial based on completely randomized design in three replication to determinate damages caused by weeds in three different planting dates and identification of dominant weed species in chickpea farms in Kurdistan University Research Farm located in Dehgolan during the cropping year of 2012-13. The three experiment factors were conducted as follows: the first factor, sowing date in three levels of autumn, waiting and spring, the second factor in two levels of weed interference and non-interference and the third factor was chickpea cultivars including ILC482, Azad, Arman, Pirouz and Kaka. Abundance of weed species in autumn sowing was higher than waiting and spring planting. Galium tricornotum, Turgenia latifolia and Geranium tubrosum were dominant species in pea farm. Galium tricornotum and Turgenia latifolia were the most abundant species in autumn sowing. Turgenia latifolia and convolvulus arvensis were the most abundant species in witing and spring planting, respectively. The highest relative density in autumn sowing date was obtained from Turgenia latifolia. Turgenia latifolia had almost 50% of relative importance of all weed species in autumn sowing. Turgenia latifolia, Galium Tricornotum and convolvulus arvensis make it difficult to harvest chickpea because of their morphological characteristics and growth traits. The highest density of weed species was recorded in autumn sowing date. Due to high density of weed species in different plantings, if they were not controlled, remarkable reduction in chickpea yield would be predictable, especially in spring sowing which is faced with moisture deficiency during growth.