اثر كيتوسان بر شاخص‌هاي مورفولوژيك و بيوشيميايي گياهچه‌هاي حاصل از بذور زوال يافته سويا

The effect of chitosan on morphological and biochemical indices of seedling of aging accelerated soybean seeds

به‌منظور تعيين اثر كيتوسان بر بذور زوال يافته سويا آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي با سه تكرار در آزمايشگاه علوم و تحقيقات، دانشگاه شاهد تهران اجرا شد. عامل اول سطوح مختلف پيري تسريع شده شامل 24 و 48 ساعت در رطوبت اشباع و دماي 41 درجه سيلسيوس و عامل دوم غلظت‌هاي مختلف كيتوسان شامل 25/0 و 5/0% وزني - حجمي بود. در اين آزمايش صفات مورفولوژيكي نظير تعداد گياهچه سالم، طول گياهچه، محتواي نسبي آب ساقه‌چه، نسبت وزني ساقه‌چه به ريشه‌چه و صفات بيوشيميايي مانند ميزان كلروفيل a و b و ميزان كاروتنوئيد موجود در برگ گياهچه سويا اندازه‌گيري شد. كيتوسان بر جوانه‌زني بذور سوياي پير شده اثر معني‌دار مثبتي داشت و با تأثير بر ميزان كلروفيل a و b و كاروتنوئيد برگ باعث بهبود صفات مورفولوژيك گياهچه سويا شد. همچنين كيتوسان با افزايش تعداد گياهچه سالم از بذور زوال يافته و تأثير بر نسبت وزني ساقه‌چه به ريشه‌چه در تعديل خسارات ناشي از زوال بذر نقش داشت. بنابراين كيتوسان با اثرگذاري مثبت بر برخي صفات فيزيولوژيك و جوانه‌زني گياهچه سويا برخي خسارات ناشي از زوال بذور سويا را كاسته و مي‌تواند به‌عنوان يك پيش تيمار زيستي بهبود دهنده‌ توصيه شود.

To determine the effect of a chitosan on aging accelerated soybean seeds, a study was conducted based on completely randomized design in factorial experiment with three replications in 2015 Science and Research Laboratory of Shahed University, Tehran. The first factor was levels of accelerated aging including 0, 24 and 48 hours storing of seeds in saturated humidity at 41°C temperature. The second factor was chitosan different concentrations including 0, 0.25 and 0.5% w/v rates. In this experiment, morphological traits such as number of normal seedlings, seedling length, shoot relative water content of, shoot to root ratio and biochemical characteristics such as chlorophyll a and b, chlorophyll a to b ratio and the amount of carotenoids in soybean leaves were measured. Chitosan had positive significant effect on aging accelerated soybean seeds germination, also effecting on chlorophyll a and b and carotenoids amounts in soybean seedling leaves tending to morphological characteristics improvement. Chitosan has also increased the number of normal seedlings resulted from aging accelerated seeds, shoot to root fresh weight resulting in modulating destructive effect of accelerating of soybean seeds. Therefore, chitosan effecting on physiological traits and soybean seedling germination of soybean seeds could reduce the damage on soybean seeds caused by aging acceleration as a priming environment friendly and safe treatment.