اثر كشندگي اسانس زيره سياه، اسطوخودوس، رزماري، زيره سياه، بومادران و زينيان روي شته معمولي گندم

Aphidicidal activity of rosemary, ajwain, yarrow, caraway and lavender on wheat common aphid (Schizaphis graminum)

در اين پژوهش، خاصيت شته­­ كشي اسانس گياهان دارويي زيره سياه، اسطوخودوس، رزماري، بومادران و زنيان روي شته معمولي ­گندم مطالعه شد. استخراج اسانس گياهان ذكر شده با استفاده از روش تقطير با آب انجام و رقت ­هاي 2 ،4 ،6 ،8 ،10 و 12 در هزار از آنها تهيه شد. شته ­­هاي جمع­­ آوري شده از مزارع گندم و سورگوم جارويي از منطقه ميانه به گندم­هاي كاشته شده در گلخانه انتقال داده شد. رقت­­هاي تهيه شده از اسانس­ ها در هر تكرار روي 10 شته كامل بي­بال ريخته شد. ميزان مرگ و مير 2، 4، 6، 8، 10، 12 و 24 ساعت بعد از اعمال تيمارها ثبت شد و طي يك طرح آزمايش كاملاً تصادفي داده­ها تجزيه و تحليل گرديد. تمامي اسانس­هاي گياهي اثر كشنده بر شته معمولي گندم داشتند. در غلظت 12 در هزار زنيان و بومادران كشندگي نهايي بيشتري نشان دادند در حالي كه رزماري در غلظت 2 در هزار پس از گذشت 24 ساعت از بقيه كشنده­تر بود. مقايسه غلظت كشنده 50% اسانس­ هاي گياهي پس از 24 ساعت نشان داد كه اسانس زنيان در مقايسه با چهار گياه ديگر اثر بيشتري در مهار شته معمولي گندم داشت و اسانس بومادران، زيره سياه، اسطوخودوس تقريباً به يك انداره و در نهايت رزماري در رده­هاي بعدي قرار گرفتند. اسانس­هاي گياهي مورد بررسي مي­توانند به عنوان آفت­كش طبيعي جايگزين مناسبي براي سموم شيميايي مدنظر قرار گيرند.

Incurrent research, the aphidicidal effect of essential oils of rosemary, ajwain, yarrow, caraway and lavender on wheat common aphid (Schizaphis graminum) has been studied. Studied plants essential oils were extracted using hydro-distillation method and 2, 4, 6, 8, 10 and 12 per thousand concentrations of essential oils were prepared. Aphids collected from wheat and broomcorn Miyaneh farms, Iran transferred to cultured wheat plants in greenhouse condition. Essential oils concentrations were poured on 10 adult wingless aphids. The mortality percentage was calculated 2, 4, 6, 8, 10, 12 and 24 hours after treatment. Data were analyzed based on completely randomized design. In concentration of 12 per thousand ajwan and yarrow had highest aphidicidal activity, while rosemary in 2 per thousand was more killer effect than others. Comparison of LC50 of studied plants essential oils after 24 hours showed that ajwain essential oils had more mortality effect on wheat common aphid than others. Alsso essenrial oils of yarrow, caraway and lavender had about same LC50 and rosemary was the weakest one. Essential oils of these plants could be considered as a natural pesticide for chemical pesticides replacement.