«العالم بزمانه...» در پرتو دانش فقه الحديث

حديث «عالم بزمانه» سفارش امام صادق ع به زمانه شناسي و شناخت زمانه است و بر دستاورد بزرگ آن، سلامت بينشي و در نتيجه گرايشي و رفتاري تأكيد مي‌كند. دست گذاشتن حضرت بر مسئلۀ زمانه شناسي، اين سؤالات را در ذهن شكوفا مي‌كند كه مراد امام از زمانه چيست و زمانه شناسي چگونه انسان را از التقاط و انحراف بينشي و فكري امان مي‌دهد؟. اين نوشتار با فرضيۀ اولويت، ضرورت و فوريت بصيرت به شرايط، الزامات و مقتضيات زمانه بر آن است كه حديث مذكور را در دستگاه دانش فهم حديث قرار داد تا با استفاده از راهكارهاي فقه الحديثي فرضيۀ مذكور را ثابت كند. برخي از راهكارهاي بكارگرفته شده در اين مقاله عبارتند از: شرح اجزاي حديث، تبيين شأن صدور؛ تشكيل خانوادۀ حديث.راهكارهاي فقه الحديثي مذكور نشان مي‌دهند كه شناخت زمانه به معناي شناخت شرايط و مقتضيات آن و زمينه سازي جهت برآورده كردن نيازهاي زمانه از اولويتي فوريتي برخوردار است.