آوﯾﺸﻦ اﯾﺮاﻧﯽ (Thymus persicus): ﮔﯿﺎﻫﯽ ﺣﺎوي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖﻫﺎي ﻓﻌﺎل ﺑﺎ اﺛﺮات آﻧﺘﯽاﮐﺴﯿﺪاﻧﺘﯽ، ﺿﺪدﯾﺎﺑﺘﯽ و ﺿﺪآﻟﺰاﯾﻤﺮي

Persian Thyme (Thymus persicus): A Plant Containing Active Metabolites with Antioxidant, Anti-diabetic and Anti-Alzheimer Effects

مقدمه: گياه دارويي آويشن ايراني (Thymus persicus) از جمله گياهان بومي ايران است كه جوشانده و عصاره‌هاي آن استفاده‌هاي غذايي و دارويي فراواني دارند. هدف: بررسي محتواي متابوليتي عصاره‌هاي گياه آويشن ايراني و تعيين بهترين عصاره از نظر ميزان قدرت آنتي‌اكسيدانتي و خواص ضدديابتي و ضدآلزايمري. روش بررسي: ميزان محتواي فنلي، فلاونوئيدي و تانني نمونه‌ها، به ترتيب با معرف‌هاي فولين- سيكالتيو، AlCl3 و فولين- دنيس اندازه‌گيري شد و براي تعيين محتواي ساپونيني، روش وانيلين- سولفوريك اسيد به كار رفت. بررسي قدرت آنتي‌اكسيدانتي عصاره‌ها با چهار روش مهار راديكال‌هاي آزاد DPPH و OH، روش فسفوموليبدنيوم و تعيين قدرت كيليت‌كنندگي يون فروس انجام شد. براي بررسي قدرت ضدديابتي نمونه‌ها ميزان اثر بازدارندگي آنها بر فعاليت دو آنزيم آلفا-آميلاز و آلفا-گلوكوزيداز و براي بررسي قدرت ضدآلزايمري، از اندازه‌گيري اثر مهاري نمونه‌ها بر روي دو آنزيم استيل و بوتيريل كولين استراز استفاده شد. نتايج: جوشانده و عصاره هيدروالكلي گياه آويشن ايراني داراي تركيبات فنلي، فلاونوئيدي و تانني بالاتري نسبت به عصاره‌هاي ديگر بودند. از نظر محتواي ساپونيني عصاره اتيل‌استاتي داراي بيشترين مقدار بود. بر اساس نتايج تست‌هاي آنتي‌اكسيدانتي جوشانده و عصاره هيدروالكلي بالاترين پتانسيل را داشتند. در تست‌هاي ضدديابتي (مهار آنزيم‌هاي آلفا-آميلاز و آلفا-گلوكوزيداز) و ضدآلزايمري (مهار آنزيم‌هاي استيل و بوتيريل كولين‌استراز) نيز جوشانده و عصاره هيدروالكلي قدرت بالايي نشان دادند و به شكل معني‌داري در مقايسه با ديگر عصاره‌ها اثر مهاري بالاتري داشتند. نتيجه‌گيري: قدرت بالاي جوشانده و عصاره هيدروالكلي گياه آويشن ايراني از نظر اثر آنتي‌اكسيدانتي و خواص ضدديابتي و ضدآلزايمري را مي‌توان به مقدار بيشتر تركيبات فنلي، فلاونوئيدي و تانني در اين عصاره‌ها ارتباط داد.

Background: Thymus persicus is one of the Iranian endemic medicinal plants, that its decoction and various products have plenty of food and pharmaceutical uses. Objective: Evaluation of T. persicus products metabolite contains and determination of the best antioxidant, anti-diabetic and anti-Alzheimer extract. Methods: Samples total phenolic, flavonoid and tannin contents were determined by Folin-Ciocalteu, AlCl3, Folin-Denis reagents and for saponin content vanillin-sulfuric acid method were used. To the investigation of products antioxidant effect, DPPH and OH radical scavenging and phosphomolybdenum and ferrous ion chelating methods were employed. To evaluate of samples anti-diabetic properties α-amylase and α-glucosidase inhibitory effects, and to investigate of anti-Alzheimer potential, acetyl and butyryl cholinesterase inhibitory effect were measured. Results: Decoction and hydroalcoholic extract of T. persicus showed the highest phenol, flavonoid and tannin contents in comparison with the others. Ethyl acetate extract had the highest saponin content. According to the antioxidant assays, decoction and hydroalcoholic extract exhibited the best potential. In anti-diabetic (inhibition of α-amylase and α-glucosidase enzymes) and anti-Alzheimer (inhibition of acetyl and butyryl cholinesterase) assays, decoction and hydroalcoholic extract showed significantly higher power. Conclusion: The high ability of decoction and hydroalcoholic extract of T. persicus in antioxidant, anti-diabetic and anti-Alzheimer can be related to their high phenol, flavonoid and tannin content.