سنجش اثر بالقوه طرح هادي روستايي در كيفيت زندگي مناطق پيراشهري (مطالعه موردي شهرستان اردبيل)

Measuring the Potential Impact of Rural Plans on Quality of Life in Suburban Areas (Case Study: Ardabil City

اجراي طرح هادي با هدف فراهم كردن بستر تجديد حيات و هدايت روستا به لحاظ ابعاد اجتماعي، اقتصادي، كالبدي و زيست محيطي و با تامين عدالت در امكانات و تسهيلات مناسب، درصدد آن است كه رفاه نسبي و بالا بردن كيفيت زندگي را براي روستاييان فراهم آورد. اين پژوهش در سال 1398 با هدف سنجش اثرات طرح هاي هادي روستايي در كيفيت زندگي خانوار هاي روستايي شهرستان اردبيل انجام شد. روش پژوهش در اين مطالعه توصيفي- تحليلي است و جامعه آماري اين پژوهش، شامل كليه سرپرستان خانوار هاي ساكن در روستاهاي شهرستان اردبيل مي باشد كه با استفاده از فرمول جدول مرگان 125 نفر سرپرست خانوار به عنوان نمونه، به روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب و موردسنجش قرار گرفتند. روايي ظاهري پرسشنامه توسط كارشناسان ذي ربط تاييد و پايايي آن با انجام پيش آزمون و محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ (0/74) مورد تاييد قرار گرفت. تجزيه وتحليل آماري داده هاي پژوهش با استفاده از بسته نرم افزاري آماري (SPSS) و آزمون هاي آماري تحليل عاملي و تحليل همبستگي انجام گرفته است. به منظور سنجش عوامل موثر بر كيفيت زندگي روستاييان، با استفاده از مدل تحليل عاملي، تعداد 15 متغير در قالب سه مولفه مورد آزمون قرار گرفتند. نتايج آزمون تحليل عاملي نشان مي دهد، در مجموع 68/49 درصد از واريانس كل به بعد اجتماعي و اقتصادي تاثيرگذار بر كيفيت زندگي روستاييان به خود اختصاص داده است. همچنين نتايج حاصل از چرخش عامل ها به روش واريماكس نشان مي دهد، دسترسي به خدمات اعتباري و مالي، احساس امنيت در برابر سوانح طبيعي، كاهش احساس فقر و ايجاد انگيزه جهت پيشرفت شغلي بعنوان چهار عامل اصلي اثرگذار بر روي كيفيت زندگي خانوار محدوده مورد مطالعه مي باشد در نتيجه مي توان در نهايت پيشنهاد نمود كه در بخش هاي اختصاص يافته شده به طرح هادي نبايد تنها به كالبد روستاها توجه نمود بلكه با توجه به شرايط اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي روستاهاي متفاوت طرح هادي متفاوتي براي آن تدوين نمود.

Implementation of the Rural Development Plan aimed at providing a platform for rural revitalization and social, economic, physical and environmental aspects and equity and appropriate facilities, would provide relative prosperity and quality of life for villagers. The purpose of this study is to evaluate the effects of rural development plans on the quality of life of rural households in Ardabil city. The research method used in this study is descriptive-analytical and the statistical population of this study includes all heads of households living in rural areas of Ardabil city (6881 households). Simple random sampling method was selected and evaluated. The validity of the questionnaire was confirmed by relevant experts and its reliability was confirmed by pre-test and Cronbach's alpha coefficient (0.74). Statistical analysis of research data was performed using statistical software package (SPSS) and statistical tests of factor analysis and correlation analysis. In order to evaluate the factors affecting the quality of rural life, 15 variables were tested in three components using factor analysis model. The results of factor analysis showed that 68.49% of the total variance was attributed to the social and economic dimension affecting the quality of life of the villagers. Credit and financial services, security against natural disasters, poverty alleviation and motivation for career development are the four main factors affecting the quality of life in the study area. The lines dedicated to the rural development plan should not only focus on the autopsy of the villages but also a different plans must be appended on the social, economic and environmental conditions of different villages appended to it.