تأثير عوامل محيطي بر فعاليت آنتي‌اكسيداني گونه گياهي(L.) Gundelia tournefortii در مراحل مختلف رويشي

گونۀ Gundelia tournefortii يك گياه داروييعلوفه اي است كه به طور خودرو در مراتع كوهستاني، اراضي سنگلاخي رويش دارد و از تيره آفتابگردان است. رشد و عملكرد گياهان در اكوسيستم ها و رويشگاه هاي طبيعي مختلف تحت تأثير عوامل زيادي، نظير نوع گونه، ارتفاع از سطح دريا، اقليم منطقه، موقعيت جغرافيايي و خاك قرار دارد. هدف از اين مطالعه، بررسي تأثير عوامل محيطي بر ميزان فعاليت آنتي اكسيداني گونه G. tournefortii در مراحل مختلف رويشي و در مراتع اشترانكوه از توابع استان لرستان مي باشد. برگ و ساقه اين گياه از 4 طبقه ارتفاعي (m2700 m1900) با فواصل 200 متر ارتفاع و در سه دوره رشد (دوره رويشي، گلدهي و بذردهي)، جمع آوري شده و بعد از خشك شدن با متانول 80 درصد عصاره گيري شد. فعاليت آنتي اكسيداني آن ها با استفاده از روش سنجش ظرفيت پاك سازي راديكال هاي آزاد DPPH(2و2 دي فنيل پيكريل هيدرازيل[1]) سنجيده شد. اين پژوهش در قالب طرح فاكتوريل بر پايه كاملاً تصادفي در سه تكرار انجام شد. براساس آزمون واريانس چندمتغيره (MANOVA) و مقايسه ميانگين ها، ميزان [2]IC50 عصاره متانولي در طبقات مختلف ارتفاعي و مراحل زايشي و رويشي گونۀ G. tournefortii اختلاف معني داري (05/0 (P lt;وجود دارد. برگ و ساقه G. tournefortii در طبقه ارتفاعي اول (m2100 m1900) و در دوره گلدهي، از فعاليت آنتي اكسيداني بيشتري برخوردارند. همچنين باتوجه به آزمون همبستگي پيرسون، ارتفاع از سطح دريا، درصد آهك و درصد شن خاك داراي همبستگي مثبت با مقادير IC50 هستند و با افزايش اين عوامل محيطي، ميزان IC50 عصاره متانولي گونه مورد مطالعه افزايش يافته كه نشان دهندۀ كاهش فعاليت آنتي اكسيداني است. درصد سيلت، رس، EC و PH خاك همبستگي منفي با مقادير IC50 دارد به طوري كه افزايش اين فاكتورها، با كاهش مقادير IC50 و افزايش فعاليت آنتي اكسيداني G. tournefortii همراه بوده است.