مطالعه ارزش غذايي گونه دارويي چويل Ferulago angulata (Schlecht.) Boiss در رويشگاه‌هاي مختلف استان كهگيلويه و بويراحمد

اهميت گونه هايي كه هم خواص دارويي دارند و هم مورد تعليف دام قرار مي گيرند دو چندان بوده و بستر بهره برداري بيشتر را فراهم مي نمايد. آگاهي از مواد غذايي موجود در علوفه و تغييرات آن در مراحل مختلف فنولوژيك به مديريت كمك خواهد كرد كه در جهت بهره برداري چند منظوره حركت كند. چويل با نام علمي Ferulago angulata (Schlecht.) Boiss يكي از گياهان تيره چتريان است كه دامنه رويشگاهي گسترده اي در استان كهگيلويه و بويراحمد دارد. جهت تعيين ارزش غذايي و كيفيت علوفهF.angulata در هريك مراحل رويشي، گلدهي و رسيدن بذر، در سال 1394 اقدام به نمونه برداري شد. در هر مرحله فنولوژي، 3 تكرار و در هر تكرار 5 پايه در هر منطقه به صورت تصادفي انتخاب و نمونه برداري از اندام هاي هوايي گياه به عمل آمد. با استفاده از روش هاي استاندارد (AOAC) فاكتورهايي از قبيل، پروتئين خام، ماده خشك، چربي خام، ديواره سلولي عاري از همي سلولز (ADF)، الياف نامحلول در شوينده خنثي (NDF)، خاكستر و ماده آلي، درصد ماده خشك قابل هضم و در نهايت انرژي متابوليسمي بر اساس درصد ماده خشك قابل هضم با 3 تكرار اندازه گيري شد. بر اساس نتايج تحقيق حاضر، كيفيت علوفه گونه مورد مطالعه بطور كلي در رويشگاه هاي مختلف در شاخص هاي مورد بررسي با يكديگر تفاوت معني دار دارد و اين تفاوت بين مراحل رويشي، گلدهي و بذردهي هر رويشگاه محسوس تر است. در مجموع بهترين رويشگاه ها آب نهر و مارگون بوده بطوريكه كيفيت تركيب گياهي و كيفيت گونه ها بدليل بهره برداري كمتر ناشي از محدوديت دسترسي دام به منابع آب شرب بهتر حفظ شده است. گونه مورد مطالعه در مراحل رشد رويشي و گلدهي از ارزش غذايي بالاتري برخوردار مي باشد و نياز دام را هم به لحاظ كيفي و هم كمي تامين مي كند. به همين دليل براي برنامه ريزي و بهره برداري مناسب از علوفه، لازم است مراحل و زمان دقيق مراحل فنولوژيكي در طي ساليان مختلف مد نظر قرار داده شود.