اثر تنش خشكي بر تغييرات آبسيزيك اسيد، پتانسيل آب برگ و محتواي آب نسبي برگ برخي پايه هاي دانهالي پسته

Effect of drought stress on abscisic acid changes, leaf water potential and relative water content of some pistachio seedling rootstocks

اين پژوهش به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر تغييرات اسيدآبسيزيك، پتانسيل آب و محتواي نسبي آب برگدر چهار پايه دانهالي پسته در سال 1390 در گلخانه آزمايشي گروه علوم باغباني دانشگاه تربيت مدرس تهران انجام شد. تيمارهاي آبياري شامل تامين 100 درصد (بدون تنش)، 65 درصد (تنش متوسط) و 30 درصد (تنش شديد) نياز تبخير و تعرقي گياه بودند كه به مدت 75 روز روي دانهال هاي 4 ماهه پسته اعمال شدند. پايه هاي پسته اهلي (Pistacia vera) شامل بادامي زرند، قزويني، سرخس و بنه (P. mutica) بودند. پارامترهاي غلظت اسيدآبسيزيك برگ، پتانسيلآب برگ و محتواي نسبي آب برگ در دانهال هاي پسته بررسي شدند. نتايج نشان داد تنش آبي سبب كاهش پتانسيلآب و محتواي نسبي آب برگ گرديد درحاليكه غلظت اسيدآبسيزيك برگ افزايش يافت. غلظت اسيدآبسيزيك در پايه سرخس در شرايط تنش خشكي با شدت بيشتري نسبت به پايه هاي ديگر افزايش يافت كه مي توان بيان كرد اين پايه به ميزان بيشتري تحت تاثير تنش خشكي قرار گرفت. پايه بنه در همه سطوح كمترين ميزان پتانسيل آب برگ را در بين پايه ها نشان داد. پتانسيل آب برگ پايه بنه در تنش متوسط 2/09- و در تنش شديد 2/48- مگا پاسكال بود. درحالي كه تفاوت بين ساير پايه ها در پارامتر پتانسيل آب برگ معني دار نبود. پايه هاي بنه و بادامي زرند، محتواي نسبي آب برگبالاتري در شرايط تنش داشتند. بالاتر بودن محتواي نسبي آب برگ در پايه بنه، علي رغم پتانسيل آب پايين تر مي تواند به تنظيم اسمزي بهتر اين پايه نسبت داده شود. با توجه به نتايج اين پژوهش مي توان نتيجه گرفت كه پايه هاي بنه و بادامي از تحمل به خشكي بيشتري برخوردار مي باشند.

This study was carried out in a greenhouse to investigate the effect of drought stress on changes of abscisic acid, water potential and relative water content of leaves in four pistachio seedling rootstocks in Tarbiat Modares University, Tehran, Iran during 2011-2012. Irrigation treatments: 100% (without stress), 65% (moderate stress) and 30% (severe stress) evapotranspiration requirements (ETc), were applied for 4 months old pistachio seedlings for 75 days. Rootstocks were Pistacia vera ‘Badami-e-Zarand’, ‘Ghazvini, ‘Sarakhs’ and P. mutica. The parameters of leaf abscisic acid concentration, leaf water potential and relative water content (RWC) of leaves were evaluated. The results showed that water stress decreased the water potential and relative water content of the leaves while the abscisic acid concentration of the leaves increased. The concentration of abscisic acid in the Sarakhs increased significantly under drought stress conditions compared to other rootstocks, which can be said to be more sensitive under drought stress. P. mutica at all irrigation levels showed the lowest leaf water potential among the rootstocks. Leaf water potential of P. mutica at moderate and severe stress levels were -2.09 and -2.48 Mpa, respectively, while the difference among the other rootstocks in the case of leaf water potential was not significant. The P. mutica and Badami rootstocks had higher relative water content under stress conditions. Higher relative water content of P. mutica rootstock, in spite of lower water potential, can be attributed to better osmotic adjustment of this rootstock. Based on the reasons stated, it can be concluded that P. mutica and Pistacia vera ‘Badami-e-Zarand’rootstocks were more tolerant to drought stress than the other rootstocks.