نقش گسل فعال در سطح تراز آب زيرزميني حوضه شهرچاي اروميه

در اين مقاله مطالعه اي در حوضه آّبريز رودخانه شهرچاي در باختر درياچه اروميه و شمال زون ساختاري، رسوبي سنندج ـ سيرجان انجام شد. هدف اين پژوهش شناخت مناطقي است كه سطح ايستابي آب هاي زيرزميني آن بالاتر است. براي نيل به اين هدف، اقدام به درونيابي سطح تراز آب زيرزميني حوضه با استفاده از داده هاي چاه هاي پيزومتريك شد، سپس نتايح با موقعيت گسل ها و داده هاي لرزه زمين ساختي موجود تطبيق داده شد. علاوه بر شكستگي ها، نقش ويژگي هاي طبيعي حوضه مانند شيب دامنه، ليتولوژي، جنس خاك، زمين شناسي، بارش و نوع كاربري زمين در افت وخيز سطح تراز آب هاي زيرزميني بررسي شد. بررسي هاي انجام شده حداقل 4 الگوي متفاوت حركت آب هاي زيرزميني را در گستره حوضه نشان داد. به جزعامل گسل،ساير معيارها به تنهايي نقش چنداني در سطح تراز آب زيرزميني ندارند. بخش باختري سطح ايستابي در پهنه ي بسيار كم پهنه بندي قرار دارد كه داراي كوهستان هاي مرتفع با شيب بسيار زياد، بارش زياد، فاقد شكستگي هاي كواترنري و با كاربري مرتع است. بخش خاوري در پهنه ي متوسط و زياد سطح ايستابي قرار دارد، فقط بخشي از سواحل درياچه اروميه در اين پهنه بندي داراي سطح ايستابي بسيار زياد، با شيب بسيار كم، بارش هاي محلي متوسط، نفوذپذيري زياد،گسل هاي پراكنده كواترنري و با كاربري باغ وشهر است. اما مركز حوضه جزو پهنه بندي بسيار زياد قرارگرفته كه داراي نفوذپذيري بسيار كم، شيب زياد، بارش متوسط و مخلوطي از كاربري باغ، جنگل و مرتع است. مركز حوضه بر روي پهنه اي با شدت لرزه خيزي و تراكم گسل هاي كواترنري بالا قراردارد. تنها دليل بالا بودن سطح ايستابي در مركز حوضه در منطقه سيلوانه وجود گسل هاي فعال و شدت لرزه خيزي بالا است.