خاصيت اتوآللوپاتي درون گونه اي ترشحات ريشه در چند رقم برنج متداول ايراني

Intraspecies auto-allelopathic potential of root exudates in four rice Iranian cultivars

خودمسمومي نوعي اتوآللوپاتي منفي است كه در گياهان مختلف زراعي از جمله برنج گزارش شده است. براي تعيين خاصيت خودمسمومي ترشحات ريشه چهار رقم برنج ايراني شامل حسن­سرا، علي كاظمي، چمپا و هاشمي آزمايشي به روش كشت ارقام دهنده و گيرنده برنج روي محيط كشت آگار 4/0% انجام شد. ارقام گيرنده پس از استقرار هفت­روزه ارقام دهنده در فواصل 2، 4 و 6 سانتي­متري به صورت دواير متحد المركز اطراف ارقام دهنده كشت شده و 10 روز بعد خصوصياتي نظير طول ريشه­چه، طول ساقه­چه، وزن خشك و تر گياهچه برنج اندازه گيري و ثبت گرديد. نتايج نشان دهنده اثر منفي ترشحات ريشه ارقام ايراني برنج روي خود و همديگر بود. اين اثر كاهنده بر رشد ريشه­چه تا رشد ساقه­چه بيشتر مشهود بود. ترشحات ريشه رقم حسن­سرا روي ويژگي­هاي گياهچه چمپا بيشترين تأثير اتواللوپاتيك را داشت. وزن تر گياهچه ­ها با افزايش فاصله كاشت از 2 به 4 و 6 سانتي­متر به طور معني­داري در همه ارقام مورد بررسي افزايش يافت. از لحاظ اثر بر وزن تر گياهچه ترشحات ريشه رقم چمپا خودمسمو­م­تر از بقيه تشخيص داده شد. نتايج اين پژوهش استفاده از تراكم مناسب كاشت در برنج براي حصول عملكرد بهتر در اين ارقام به ويژه در رقم چمپا را پيشنهاد مي­ كند.

Autotoxicity is a negative auto-allelopathy which has been observed in different plant species including rice. To evaluate autotoxic potential of root exudates in four rice Iranian cultivars including Hassansara, Hashemi, Champa, and Ali Kazemi, an experiment was conducted using donor and receiver cultivars culturing on 0.4% agar medium. Receiver plantlets were planted on agar in a concentric circles pattern aroud donar plantlets in 2, 4 and 6 cm intervals after donors seven days establishment. The plantlet indices such as radicle and plumule length, plantlet dry and fresh weight were recorded. The results are indicating negative effects of root exudates of Iranian rice cultivars on themselves and each other. The negative effect was more obvious on plantlets radicle then plumule growth. Root exudates of Hassansara had the highest negative impact on Champa plantlet growth. Plantlet fresh weight increased significantly in growing intervals of 2, 4, and 6 cm in all rice cultivars. Champa root exudate was more autotoxic than others regarding plantlet dry weigh. Therefore, using proper planting density in studied rice cultivar especially Champa has been suggested to get suitable yield in rice plantations.