اثر مقادير مختلف اوره بر برخي ويژگي‌هاي مورفولوژيك و فيتوشيميايي گياه دارويي كنگر فرنگي

The effect of different urea rates on some morphological and phytochemical traits of artichoke

استفاده مناسب از كودهاي نيتروژني و بهينه نمودن مديريت مصرف آن در گياهان از اهميت به سزايي برخوردار مي­ باشد. در اين راستا به منظور بررسي اثر مقادير مختلف كود نيتروژني بر برخي صفات مورفولوژيك و فيتوشيميايي گياه دارويي كنگر فرنگي، آزمايشي در قالب طرح بلوك­ هاي كامل تصادفي در شرايط مزرعه ­اي در اصفهان انجام شد. تيمارها كاربرد مقادير مختلف كود نيتروژني صفر، 100، 150 و 200 كيلوگرم در هكتار نيتروژن خالص از منبع اوره بودند. در اين آزمايش صفات مورفولوژيكي شامل ارتفاع ساقه، تعداد برگ و كاپيتول در بوته و صفات كيفي از جمله مقدار فنل كل، فلاونوئيد كل و فعاليت آنتي­ اكسيداني اندازه­ گيري شدند. نتايج نشان داد كه با افزايش مصرف كود اوره از صفر تا 200 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار ارتفاع ساقه، تعداد برگ و كاپيتول در بوته افزايش يافت ولي ميزان فنل كل، فلاونوئيد كل و فعاليت آنتي­ اكسيداني كاهش يافت. اگر چه نيتروژن يك عنصر ضروري براي رشد و توسعه اين گياه است اما به دليل اينكه مصرف سطوح بالاي كود شيميايي نيتروژني تاثير منفي بر صفات كيفي اين گياه دارد و همچنين با توجه به آثار سوء زيست محيطي ناشي از مصرف بي­رويه كودهاي شيميايي، جهت حصول عملكرد كمي و كيفي مطلوب پيشنهاد مي­ شود از كود اوره به ميزان 100 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار استفاده شود.

Proper application of N fertilizer and its optimization in plants is definitely important. To study the effect of different level of nitrogen fertilizer on some morphological and phytochemical traits of artichoke, an experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in field conditions during two consecutive years in Isfahan, Iran. Nitrogen fertilizer was applied in 100, 150, and 200 kg/ha net nitrogen from urea source. Morphological traits including stem height, number of leaves per plant and number of capitols per plant and phytochemical traits such as total phenol, total flavonoid and antioxidant activity were measured. Increasing of urea fertilizer rate from 0 to 200 kg/ha increased stem height, number of leaves and capitols per plant, but decreased total phenol and flavonoid and antioxidant activity. Although nitrogen is an essential element for growth and development of artichoke plant, the consumption of high levels of nitrogen fertilizer has negative effect on qualitative traits. Also, considering chemical fertilizers hazard in environment, it is recommended to use 100 kg/ ha N to achieve optimal yield in artichoke.