كارايي چند حشره‌كش‌ شيميايي و زيستي در مهار كرم ساقه‌خوار اروپايي ذرت در دشت مغان

Effect of some chemical and biological insecticides on European corn borer control in Moghan region

به منظور ارزيابي اثر چند حشره­ كش بر مهار كرم ساقه ­خوار اروپايي ذرت، آزمايشي در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با سه تكرار در منطقه مغان انجام شد. زمان اوج پرواز با تله­ فرموني تعيين و سمپاشي با حشره­ كش­هاي شيميايي شامل ايندوكساكارب، دلتامترين، ديازينون، فن­والريت، آلفاسايپرمترين + تفلوبنزورون و حشره­ كش زيستي بي­تي محتوي باكتري باسيلوس تورنژينسيس با سمپاش پشتي- شارژي با دز توصيه شده انجام شد. درصد تلفات كرم ساقه خوار اروپايي ذرت و تعداد سوراخ­هاي ايجاد شده در ساقه در نسل اول و دوم بعد از 3 و 7 روز تعيين شد. صفات عملكرد و اجزاي عملكرد شامل ارتفاع ذرت، وزن هزار دانه، تعداد دانه در رديف و عملكرد دانه و بيولوژيك در زمان برداشت اندازه­گيري و ثبت شد. با وجودي كه اثر حشره­كش بي­تي بر اين آفت نسبت به شاهد معني­دار بود اما در نهايت تغييري در ميزان بهبود عملكرد و اجزاي عملكرد مشاهده نشد. اثر حشره ­كش­هاي شيميايي مورد استفاده بر درصد مرگ و مير و تعداد سوراخ در ساقه ناشي از كرم ساقه ­خوار اروپايي تقريباً يكسان بود ولي حشره ­كش ديازينون تأثير كمتري نسبت به سايرين نشان داد. همچنين، حشره ­كش آلفاسايپرمترين + تفلوبنزورون و ايندكساكارب بر عملكرد و اجزاي عملكرد ذرت اثر بهتري در مقايسه با ساير حشره­ كش­ها نشان دادند. در نهايت استفاده از حشره ­كش آلفاسايپرمترين + تفلوبنزورون براي مبارزه با كرم ساقه ­خوار اروپايي در ذرت در منطقه مغان قابل توصيه مي­باشد.

To evaluate some chemical and biological insecticides impact on European corn borer, an experiment was carried out based on a randomized complete block design in three replications in Moghan plain, Iran. The pest flight peak was determined by standard pheromone delta-trap considered as insecticides application time including indoxacarb, deltamethrin, diazinon, fanvalerate, alpha-cypermethrin+ teflubenzuron and B.t. as biological insecticide containing Bacillus thurengiensis using a dorsal-swab sprayer. Pest mortality percentage and stem hole number in the first and second generation were recorded 3 and 7 days after treatment application. In harvesting time, yield and yield component including plant height, thousand kernel number, seed number per row and biological yield were measured. Despite significant difference of B.t. insecticide on pest losses, it could not be effect on corn yield and yield components. The effect of chemical insecticide on pest mortality and stem hole number was partially equal; however, the weakest one was diazinon in this regard. Also, alpha-cypermethrin+ teflubenzuron and indoxacarb had better improving effect on corn yield and yield component than others. On the whole, alpha-cypermethrin+ teflubenzuron application is recommended to combat with European corn borer in corn farms in Maghan plain region.