بازنمايي مسئله آب ايران در روزنامهها؛ تحليل محتواي روزنامههاي ايران، شرق، دنياي اقتصاد، و كيهان از سال 1391 تا 1397

Representation of Iran’s water issue in newspapers; content analysis of Iran, Sharq,, Donyā-ye Eghtesād and Keyhān from 2012 to 2019

در حال حاضر، برداشت آب در ايران بيش از ظرفيت منابع تجديدپذير است. افزون بر اين، شاهد كاهش آبهاي سطحي و زيرزميني هستيم، اما به نظر مي رسد مسيله آب، چنان كه بايد، در جامعه درك نشده است و فهم مشتركي از آن وجود ندارد. رسانه، نهادي است كه ميتواند در اين زمينه نقش مهمي ايفا كند. در چند سال گذشته، با جديتر شدن مسيله آب و آشكارتر شدن پيامدهاي آن، توجه رسانهها به اين موضوع افزايش يافته است، اما چگونگي تصويري كه رسانهها از مسيله آب برساختهاند، نامشخص است. هدف اين پژوهش، شناخت بازنمايي مسيله آب ايران در روزنامههاي سراسري است. براي دستيابي به اين اهداف، با به كارگيري روش تحليل محتواي كمي و كيفي، مطالب چهار روزنامه سراسري را طي هفت سال (از 1/1/1391 تا 29/12/1397) بررسي كرده ايم. براساس نتايج به دست آمده، عوامل طبيعي، برجستهترين علت مسيله آب قلمداد شدهاند و ديدگاه مسيولان، بيشتر از ديدگاه مردم برجسته شده است. به عبارت روشن تر، مطالب منتشرشده با ديدگاههاي دولتي هماهنگ است. «بحران»، «كمآبي»، و «خشكسالي» برجستهترين واژگان عنوان هاي روزنامههاي موردبررسي بوده اند. اين واژهها، مسيوليت را از دوش مردم و مسيولاني كه خواه ناخواه، وضع فعلي را ايجاد كردهاند، برميدارد و آن را به طبيعت ارجاع ميدهد. در مطالب اين روزنامهها، آب، به عنوان مسيلهاي برجسته شده است كه در درجه نخست، دولت بايد آن را حل كند و نقش مردم به صرفهجويي محدود شده است؛ درحالي كه حكمراني خوب، نيازمند مشاركت بيشتر جامعه مدني در تصميمگيريها است. افزون براين، روزنامههاي موردبررسي، آيندهنگر نيستند و تا حد زيادي از بررسي پيامدهاي مسيله چشم پوشيدهاند.

Water Withdrawal in Iran is more than the capacity of renewable resources. In addition, Iran is facing a decline in surface water and groundwater. But, it seems the water problem is not well understood in society. Furthermore, there is no consensus in perception of this problem. The media can play an important role in this regard. In recent years, as the problem became more serious and its consequences more apparent, media attention to this issue has increased. But, how the media portrays this issue is unclear. So, this study aims to identify the representation of Iran’s water issue in mainstream newspapers. To achieve this goal, quantitative content analysis has been applied and contents of four mainstream newspapers have been reviewed over a period of seven years. Based on the findings, natural factors are the most prominent cause of water problems and the authorities’ views are more and the people’s views are less distinguished in these newspapers. In other words, the content of newspapers is consistent with the government’s views. "Crisis", "Water scarcity" and "drought" are the most highlighted vocabularies in headlines. These words hide the role of people and officials in creating the problem and represents water problem as a natural problem. Furthermore, water is highlighted as a problem that must be addressed by the government and the role of people is reduced to saving. Whereas, a good governance requires involvement of civil society in decision making.