ارزيابي سطوح زئوليت بر عملكرد، اجزاي عملكرد و برخي خصوصيات مورفو- فيزيولوژيكي سه رقم گندم ديم در منطقه خرم آباد

Evaluation of zeolite levels on yield, yield components and some morpho-physiological characteristics of three wheat cultivars in Khorramabad region

ايران داراي اقليم خشك و نيمه خشك بوده و همواره با مشكل خشكسالي مواجه بوده است ، كاربرد سوپر جاذب ها (زئوليت) موجب افزايش كارايي مصرف آب مي شود .به منظور ارزيابي سطوح زئوليت بر عملكرد، اجزاء عملكرد و برخي خصوصيات مورفولوژيكيِ سه رقم گندم ديم در منطقه خرم‌آباد آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه‌ بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد خرم‌آباد در سال زراعي 95 -1394 به اجرا درآمد. عوامل مورد بررسي شامل زئوليت (شامل چهار سطح: عدم كاربرد (شاهد) و كاربرد 4 ، 8 و 12 تن زئوليت در هكتار) و رقم (شامل سه سطح :كريم، كوهدشت و قابوس) بود. نتايج نشان داد كه اثر عوامل زئوليت و رقم بر صفات ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، سبزينگي برگ، وزن هزار دانه در سطح آماري يك درصد و عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك در سطح آماري پنج درصد معني‌دار بود. اثر متقابل زئوليت و رقم بر عملكرد دانه در سطح آماري يك درصد معني‌دار بود. بيشترين عملكرد دانه مربوط به تيمار رقم قابوس و مصرف 12 تن زئوليت در هكتار (4422 كيلوگرم در هكتار) و كمترين عملكرد دانه مربوط به تيمار شاهد (3/3664 كيلوگرم در هكتار) بود. نتايج نشان داد كه كاربرد زئوليت مي‌تواند با افزايش و ذخيره رطوبت و همچنين جذب بيشتر عناصر عذايي و انتقال آن از خاك به اندام‌هاي گياه، باعث افزايش عملكرد دانه شود.

Iran has a dry and semi-arid climate and has always faced a drought problem, the use of super adsorbents (zeolite) increases the water use efficiency.In order to Evaluation of zeolite levels on yield and yield components on some morphophysiological characteristics of three rainfed cultivar,an experiment was conducted based on factorial as a randomized complete block design whit three repetition at Islamic Azad University research farm of Khorramabad in 2015-2016 cropping season. The treatments included four level of zeolite (control, wheat consumptionof 4 ton, 8 ton and 12 ton per hectare) and cultivar was included of Karim, Koohdasht and Ghaboos.The results of this test showed that the effect of zeolite’s factors and cultivar was significant on characteristics of plant height, number of spike per square meter, number of seed in spike, leaves chlorophyll, thousand kernel weight seed, seed yield and biological yield and so that interactional effect of zeolite and variety was significant on seed yield. The most productivity was for Ghaboos treatment and consumption of 12 ton of zeolite per hectare (4422 kg/ha) and the least seed productivity was for control treatment (3/3664 kg/ha).The results showed that utilizing of zeolite can increase seed productivity through increasing and storing the moisture, as well as, by attracting more nutritional elements and transferring them from the soil to the plant organs.