اثر سطوح مختلف آبياري و كمپوست بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيك و عملكرد دو رقم عدس (.Lens culinaris Medik) در شرايط ديم

Study of the effects of number of irrigation intervals and different levels of compost on Morphophysiological characteristics and grain yield in two cultivars of lentil (Lens culinaris Medik.).

به منظور بررسي اثر سطوح مختلف آبياري و كمپوست بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيك و عملكرد دو رقم عدس آزمايشي به صورت كرت‌هاي دو بار خرد شده در مزرعه‌اي واقع در شهرستان سقز استان كردستان در سال زراعي 1395 انجام گرفت. تيمارهاي آزمايشي شامل دور آبياري در سه سطح در كرت اصلي، كمپوست در سه سطح (شاهد، 15 و 30 تن در هكتار) در كرت فرعي و رقم (بيله سوار و كيميا) در كرت فرعي فرعي با سه تكرار بودند. نتايج نشان داد اثر دور آبياري بر كليه صفات مورد بررسي معني دار بود. اثر كمپوست و اثر متقابل رقم × آبياري بر كليه صفات مورد بررسي به غير از ارتفاع بوته معني دار بود. همچنين اثر رقم نيز بر كليه صفات به غير از وزن خشك اندام هوايي و درصد ازت ريشه معني دار بود. اثر متقابل سطح آبياري × كمپوست نيز بر كليه صفات به غير از وزن خشك اندام هوايي و درصد ازت اندام هوايي معني دار بود. در نهايت اثر رقم × كمپوست نيز بر ارتفاع بوته، وزن خشك اندام هوايي و درصد ازت اندام هوايي معني دار بود. نتايج نشان داد سطح دو مرتبه آبياري در رقم بيله سوار و كيميا عملكرد دانه را در مقايسه با تيمار عدم آبياري به ترتيب 84/64 و 22/61 درصد افزايش داد. همچنين تيمار اثر متقابل دو مرتبه آبياري همراه با سطح 30 تن در هكتار كمپوست بالاترين ارتفاع بوته، محتوي كلرفيل، وزن خشك ريشه، درصد ازت ريشه، تعداد گره ريشه و عملكرد دانهرا به خود اختصاص داد.

In order to study the effects of number of irrigation intervals and different levels of compost on Morphophysiological characteristics and grain yield in two varieties of lentila trial was carried out in a field located in Badder Abad village, Saqez at 2015 season year. Experimental design was split split split. The experimental treatments consisted of irrigation at three levels (control, one round and two rounds) in the main plot, compost in three levels (control, 15 and 30 tons per hectare) in sub plots and cultivars (Bile Savar and Kimia) in sub sub plots, which were evaluated in three repetitions. Results showed that irrigation interval effect on all traits was significant. The effect of compost and interactions of cultivar × irrigation on all traits except plant height was significant. Also, the effect of cultivar on all traits was significant except for aerial weight and shoot nitrogen percentage. Interaction of irrigation × compost level was significant on all traits except aerial dry weight and shoot nitrogen percentage. Finally, the effect of cultivar × compost on plant height, dry weight and shoot nitrogen percentage were significant. In this research, twice the level of irrigation in Bilesavar and Kimia cultivars increased grain yield compared to non-irrigation treatment, respectively, 64.84% and 61.22% respectively. Also, two irrigation intervals with 30 t/ha compost treatments had the highest plant height (43.87 cm), chlorophyll content (85.81), Root dry weight (5.24 g), nitrogen root percentage (1.95), number of root nodes (15.83) and grain yield (2.90 t/ha).