مقايسه ي تاريخ نگاري اقبال و پيرنيا

تاريخ نويسي در ايران تقريباً تا يك قرن و نيم پيش و تا قبل از آشنايي ايرانيان با فرهنگ و تمدن جديد غرب تقريباً بر يك روال قرار داشت. هر چند هر از گاهي مورخي مانند بيهقي و ديگران از نظر واقعه‌يابي و واقع‌بيني روش نقد علمي درست تري به كار بردند اما بيشتر مورخان براساس سنت قبلي به واقعه نويسي به روايت مورخان قبلي پرداختن به هر حال شايد بتوان اين گونه تصور نمود كه يا سنت تاريخ نويسي بر همان روال بوده و يا از راه مصلحت انديشي و ترسو ناايمني‌هاي اجتماعي و يا از جهت عدم درك معني وقايع و رويدادها از ذكر برخي رخدادها و درك آنها چشم مي‌پوشيدند. از قرن سيزدهم هجري به تدريج جريان تازه‌اي در فن تاريخ نگاري نمايان شد كه تا زمان حاضر ادامه يافت. از ابتداي قاجار جريان تازه‌اي در تاريخ نگاري به وجود آمد كه يكي از مظاهر برخورد ايران با تمدن غرب بود. در اين پژوهش تلاش مي‌گردد كه شيوه تاريخ نگاري دو نفر از مورخان دوره معاصر حسن پيرنيا و عباس اقبال مورد مقايسه قرار گيرد علت اين مقايسه آن است كه برخي حسن پيرنيا را كه ناسيوناليستي محافظه كار بود بعنوان يكي از متقدمين شيوه‌هاي نوين تاريخنگاري محسوب دارند در حاليكه واقعاً اينچنين نيست با اينكه پيرنيا با تدوين تاريخ ايران باستان قدم بزرگي را برداشت اما به جهت گسترش بينش تاريخي و نظريه پردازي در زمينه تاريخ گامي برنداشته است و به نظر مي-رسد مرحوم عباس اقبال از اين نظر گام هاي موثرتري برداشته است.

this article has no abstract