ارزيابي آسيب پذيري آبخوان دشت كهريز با استفاده از مدل دراستيك در محيط GIS

Kahriz plain aquifer vulnerability assessment using Drastic Model in GIS

ارزيابي آسيب پذيري آبخوان براي توسعه، مديريت و تصميمات كاربري اراضي، نحوه پايش كيفي منابع آب زيرزميني و جلوگيري از آلودگي اين آب­ها بسيار مفيد است. در اين پژوهش آسيب پذيري آبخوان دشت كهريز در برابر آلودگي، به كمك مدل دراستيك و سامانه اطلاعات جغرافيايي(GIS) ارزيابي شد. در اين روش، هفت عامل هيدرولوژيكي مؤثر بر آلودگي آب­هاي زيرزميني تركيب شدند. اين هفت عامل عبارتند از: عمق سطح ايستابي، تغذيه خالص آبخوان، محيط آبخوان، محيط خاك، توپوگرافي، منطقه غير اشباع و هدايت هيدروليكي. نقشه­ پهنه بندي آسيب پذيري، برگرفته از نتايج بدست آمده، دو پهنه عمده­ي آسيب پذيري كم و متوسط را نشان مي­دهد. گسترش پهنه­ي با آسيب پذيري متوسط، حدود78 درصد و گسترش پهنه با آسيب پذيري كم، حدود22 درصد است. صحت سنجي مدل با استفاده از پراكندگي يون نيترات در محدوده آبخوان انجام گرديد. كه تقريباً تمامي نقاطي كه داراي نيترات بالا هستند، در محدوده­ي با استعداد متوسط قرار گرفته­اند. با تحليل حساسيت به روش حذف متغير و نيز تحليل حساسيت به روش تك متغيري، ميزان تأثير گذاري هر كدام از متغيرها در آلوده سازي آبخوان مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج هر دو تحليل نشان مي­دهند كه مهم­ترين متغير تأثير گذار بر شاخص آسيب پذيري، اثر منطقه غير اشباع است.

Aquifer vulnerability assessment is very important for developing, management, making land use decisions, monitoring of groundwater resources quality and prevent groundwater contamination. In this research, vulnerability of Kahriz plain aquifer was evaluated by DRASTIC model and Geographic Information System (GIS). The model combines seven hydrological factors affecting groundwater contamination. These factors include: depth of groundwater level, aquifer net recharge, aquifer media, soil media, topography, Unsaturated Zone and hydraulic conductivity of the aquifer. Based on overlapping of resultant map vulnerability zoning map of the aquifer was prepared. Two main vulnerable zones including low and moderate vulnerable zone were determined. Area of moderate and low vulnerable zones are about 78 and 22 percent, respectively. Model validation was performed using the dispersion of nitrate concentration in the aquifer. Almost all areas with high nitrate were in the moderate vulnerable range.