بررسي اثر متقابل رژيم آبياري، تغذيه كلسيم و نيتروژن بر عارضه‌ي پوسيدگي گلگاه ميوه گوجه فرنگي

Interaction effect of irrigation, calcium and nitrogen on tomato blossom end rot disorder

گوجه فرنگي (Lycopersicon esculentum Mill.) به لحاظ ارزش اقتصادي دومين سبزي مهم دنيا است. يكي از محدوديت­هاي اساسي در توليد اين محصول، بيماري فيزيولوژيك پوسيدگي گلگاه مي­باشد. لذا، اين پژوهش با هدف بررسي اثر تيمارهاي مختلف رژيم آبياري، كلريدكلسيم و كود اوره بر كنترل پوسيدگي گلگاه ميوه گوجه فرنگي رقم پتوپرايد 5 تحت شرايط مزرعه انجام گرفت. اين آزمايش به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي با 18 تيمار و 4 تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي استان بوشهر طي سال­هاي 1393-1392 اجرا گرديد. فاكتورهاي مورد مطالعه، شامل سه سطح آبياري (1، 2 و 3 روز يكبار)، سه سطح محلول­پاشي كلريدكلسيم (0، 5 و 10 در هزار) و دو سطح كود اوره (0 و 3 در هزار) بود. نتايج نشان داد كه اثر متقابل سه فاكتور مورد مطالعه بر ميزان پوسيدگي گلگاه معني­دار نبود. اين در حالي است كه اثر متقابل دور آبياري و كلريد كلسيم و همچنين اثر فاكتورهاي اصلي بر شدت اين عارضه معني­دار بود. به­طوري­كه بيشترين ميزان پوسيدگي گلگاه مربوط به تيمار شاهد در آبياري دو روز يكبار بود. در حالي كه رژيم آبياري 1 و 2 روز يكبار به همراه كاربرد سه بار محلول­پاشي كلريد كلسيم (10 در هزار) سبب دستيابي به حداكثر كنترل پوسيدگي گلگاه ميوه گوجه فرنگي گرديد. به ­طوري كه درجه بيماري از 5/4 در تيمار شاهد به 5/0 در اين تيمارها كاهش يافت. همچنين براساس نتايج مشخص شد كه كاربرد سطح مناسبي از كود اوره (3 در هزار) نه تنها باعث تشديد پوسيدگي گلگاه نگرديد، بلكه به ­طور معني­داري اين عارضه را كاهش داد.

Tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) is the second most important vegetable in the world. Blossom end rot as a physiological disease is one of the major limitation in tomato production. Therefore, this study was carried out to evaluate the effect of irrigation regimes, calcium chloride and urea on control of blossom end rot under field condition. A factorial experiment was conducted based on completely randomized design with 18 treatments and 4 replications at the Agricultural Research Station of Bushehr province, Iran in 2014. Studied factors were irrigation rate (daily, every two and three days), calcium chloride application (0, 5 and 10 ppm as foliar application) and urea fertilizer (control and 3 grams per pot). The results showed that the interaction of three studied factors on the blossom end rot was not significant. However, the interaction of irrigation × calcium chloride as well as the main factors was significant on the control of blossom end rot. So that, the highest level of blossom end rot was observed in the control (no calcium) and irrigation for each two days. While, the highest control of the disease were treated with daily irrigation regime with the use of calcium chloride (especially at a concentration of 10 ppm). The disease index decreased from 4.5 (in control treatment) to 0.5 in the daily irrigation regime when calcium chloride was used. Also, the results showed that the application of the appropriate level of urea fertilizer can significantly reduce this physiological disorder.