پديد آورندگان :
سجادي، افشين مركز تحقيقات و آموزش تيرتاش - بخش گياه‌پزشكي، تيرتاش، بهشهر، ايران , مختاري، محمدعلي دانشگاه آزاد اسلامي، واحد گرگان - گروه گياه‌پزشكي، گرگان، ايران , ابراهيمي، عبدالقيوم دانشگاه آزاد اسلامي، واحد گرگان - گروه گياه‌پزشكي، گرگان، ايران
كليدواژه :
عصاره گياهان نعناع گربهاي , توتون و آويشن كوهي , پوسيدگي يقه توتون , Sclerotinia sclerotiorum
چكيده فارسي :
قارچ عامل بيماري پوسيدگي يقه توتون (Sclerotinia sclerotiorum) از عوامل مهم بيماري‌زا در توتون ميباشد كه در تمام نقاط دنيا پراكنده بوده و ميتواند موجب ايجاد خسارت محصول در كشورهاي توليد كننده توتون گردد. مديريت اين بيماري با سموم شيميايي، ارقام مقاوم، مهار زيستي و همچنين با عصاره‌هاي گياهي و روغن‌ها و غيره انجام مي‌شود. در اين تحقيق، اثر رقتهاي 1 و 2 در هزار عصاره نعناع گربهاي، توتون و آويشن كوهي استخراج شده با حلال‌هاي آب، استون، هگزان، اتانل و متانول در شرايط آزمايشگاه روي قارچ عامل بيماري به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار بررسي شد. بررسي حداقل غلظت بازدارندگي عصاره‌هاي گياهي با روش اختلاط با محيط كشت انجام شد. عصاره نعناع گربهاي، توتون و آويشن كوهي اثر بازدارندگي قابلتوجهي بر رشد قارچ مورد بررسي داشتند. بيشترين اثر بازدارندگي مربوط به عصاره متانولي، اتانولي و هگزاني بود. حداقل غلظت بازدارندگي عصاره متانولي، اتانولي و هگزاني نعناع گربهاي، توتون و آويشن كوهي بر قارچ مورد بررسي، 1 ميليگرم بر ميليليتر بود. مهمترين تركيبات در عصاره گياهي نعناع گربهاي شامل: منتانول، منتول، سايلن، تيمول، پيپرتنن، نوننال، كارواكرول، كامفور و لمونن، در عصاره گياهي توتون شامل: گلوبولول، فيتول، نيكوتين، سايلن، ايميدازول، لمونن و تونبرگول و در عصاره گياهي آويشن كوهي شامل تيمول، آنتول ترانس، سايلن، كارواكرول، ايميدازول و نوننال بود. بنابراين، عصاره گياهان نعناع گربهاي، توتون و آويشن كوهي ميتواند به عنوان قارچكش طبيعي جهت مهار قارچ عامل بيماري پوسيدگي يقه توتون مورد توجه باشد.
چكيده لاتين :
Sclerotinia sclerotiorum is an important phytopathogen causing tobacco collar rot which distributed worldwide and can impose high yield losses in tobacco growing countries. The disease management is possible by use of fungicides, resistant cultivars, biological control and use of plant extracts and essential oils. Crude extracts of catmint (Nepeta cataria), tobacco (Nicotiana tabaccum) and thyme (Thymus pubescens) were prepared by water, acetone, hexane, ethanol and methanol with concentrations of 1000 and 2000 ppm. The effect of those extracts against the fungus was examined in vitro in a factorial experiment based on completely randomized design with three replications. Minimal inhibitory concentration of extracts was determined by agar diffusion method. Crude extracts of tobacco, catmint and thyme had remarkable antifungal activity. Hexane, ethanol and methanol were the best solvents to extract antifungal compounds. Minimal inhibitory concentration of hexane, ethanol and methanol extracts of catmint, tobacco and thyme were 1 mg/ml as tested on the fungus. The most important components of extracts of catmint were menthanol, menthol, sailen, thymol, pipertenone, nonenal, carvacrol, camphor and limonene; in extracts of tobacco, globulol, phytol, nicotine, sailen, imidazole, limonene and thunbergol; and in extracts of thyme, thymol, anethole trans, sailen, carvacrol, imidazole and nonenal. Therefore, extracts of catmint, tobacco and thyme can be considered as natural fungicides for control of causal agent of tobacco collar rot.
