كيفيت اسانس بابونه آلماني در سه حوضه آبريز ارسباران، آذربايجان شرقي، ايران

German chamomile essential oils quality of environmental factors in three watershed areas of Arasbaran, East Azarbaijan province, Iran

عوامل محيطي از جمله دما و بارندگي نقش مهمي در رشد رويشي و زايشي و نيز توليد متابوليت­ هاي ثانوي، كميت و كيفيت اسانس گياهان دارويي دارند. در اين پژوهش خصوصيات فيتوشيميايي توده ­هاي بومي بابونه آلماني در سه حوضه آبريز كليبرچاي، حاجيلرچاي و مردانقم منطقه ارسباران استان آذربايجان شرقي به روش پلات­ زني مورد بررسي قرار گرفت. اسانس اندام ­هاي هوايي به روش تقطير با آب با دستگاه كلونجر استخراج و درصد و نوع تركيبات تشكيل ­دهنده اسانس با دستگاه كروماتوگراف گازي و كروماتوگراف گازي متصل به طيف­ سنج جرمي تعيين شد. در كل، 22 تركيب در اسانس نمونه ­ها شناسايي و مهمترين تركيبات شناسايي شده آلفا- بيسابلول اكسايد، كامازولن، اي- بتا- فرانزول، آلفا-فلاندرون، زد- اي- فرانزول و آلفا- بيسابلول بود. ميزان بارش و دماي بالا در حوضه آبريز كليبرچاي موجب افزايش تركيبات آلفا- فلاندرن، آلفا- بيسابلول و زد- اي- فرانزول، همچنين بارش اندك در حاجيلرچاي موجب افزايش كامازولن و اي- بتا- فرانزول شد. از طرفي، دماي پايين در مردانقم، توليد ميزان بيشتري كامازولن و آلفا- بيسابلول اكسايد را در پي داشت. بنابراين، جمع­آوري بابونه آلماني از مردانقم به خاطر داشتن بالاترين ميزان مواد مؤثره دارويي توصيه مي ­شود

Environmental factors including temperature and anticipation have critical impact on vegetative and reproductive growth as well as secondary metabolites and quantity and quality of essential oils in medicinal plants. In this study, phytochemical characteristics of German chamomilelandraces collected fromthree watershed areas of Kaleibarchai, Hajilarchai, and Mardanagim of Arasbaran, Iran was surveyed using plotting method. Foliar essential oils were extracted by hydro-distillation using Clevenger apparatus and their yield and compositions were determined using gas chromatography and gas chromatography mass spectrometer methods. On the whole, 22 components were identified in German chamomile essential oils with α-bisabolol, Camazulene, α-phellandrene, E- β-Franesol, Z-E- Feranesol, and α-bisabolol oxide as the most important identified components. High temperature and anticipation caused increasing of α-phellandrene, α-bisabolol oxide Z-E- Feranesol in Kaleibarchai region. Also, low anticipation in Hajilarchai increased Camazulene and E- β-Franesol. On the other hand, low temperature in Mardanagim increased Camazulene and α-bisabolol oxide in collected samples. Therefore, collection of German chamomile from Mardanagim for high amounts active medicinal ingredients is recommended.