پديد آورندگان :
حاجي‌زاده، بهرام دانشگاه آزاد اسلامي، واحد ميانه - گروه علوم باغباني، ميانه، ايران , صادق زاده اهري، داود سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور، مراغه، ايران , جمشيدي، سليمان دانشگاه آزاد اسلامي، واحد ميانه - گروه گياهپزشكي، ميانه، ايران
كليدواژه :
تنوع زيستي , تنوع ژنتيكي , تنوع فنوتيپي , تنوع مورفولوژيك , علوفه
چكيده فارسي :
اين پژوهش به‌منظور بررسي برخي صفات كمي و كيفي پنج توده بومي شنبليله ايران شامل توده هاي بومي كرمانشاه، سمنان، خاش، برازجان و اردستان در منطقه هشترود آذربايجان شرقي و در قالب طرح آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار انجام شد. براساس نتايج بين توده هاي بومي شنبليله از نظر صفات كمّي و كيفي نظير روز تا گلدهي، روز تا رسيدگي، ارتفاع بوته، ارتفاع اولين غلاف از سطح خاك، تعداد غلاف، تعداد شاخه فرعي، وزن هزار دانه، عملكرد ماده تر و خشك، عملكرد دانه، ميزان پروتئين خام، هضم‌پذيري ماده خشك، ميزان كربوهيدرات‌هاي محلول در آب و ميزان خاكستر اختلاف‌هاي معني‌داري وجود داشت. بيشترين عملكرد ماده تر و عملكرد دانه متعلق به توده اردستان بود. توده بومي برازجان داراي بيشترين ميزان هضم‌پذيري ماده خشك، ميزان كربوهيدرات‌هاي محلول در آب و كمترين ميزان ديواره سلولي بدون همي سلولز بوده و در مقايسه با ساير توده‌ها از كيفيت علوفه‌اي مناسب‌تري برخوردار بود. با توجه به وجود تنوع مطلوب در بين توده‌هاي شنبليله از نظر صفات كمّي و كيفي، محافظت و استفاده از آنها در برنامه‌هاي اصلاحي به منظور توليد ارقامي با صفات زراعي مطلوب، عملكرد بيشتر و توليد علوفه با كيفيت مناسب‌تر توصيه مي‌گردد.
چكيده لاتين :
To determine some qualitative and quantitative traits diversity of five Iranian fenugreek landrace including Kermanshah, Semnan, Khash, Borazjan and Ardestan landraces, An experiment was carried out based on randomized complete block design in four replications at Hashtrood region in East Azarbaijan province, Iran during 2011- 2012 cropping season. Based on results, there were significant differences among the landraces in qualitative and quantitative traits including days to flowering and maturity, plant height, height of the first pod from soil level, no. of pod and branches, thousand kernel weight, fresh and dry biomass, grain yield, crude protein percentage, dry matter digestibility, water soluble carbohydrates percentage, neutral detergent fiber and total ash. The highest fresh biomass and grain yield belonged to the Ardestan landrace. Comparing with other landraces, Borazjan had better forage quality because of the highest dry matter digestibility and water soluble carbohydrates percentage, and the lowest levels of cell wall without hemicelluloses. Considering diversity among the studied fenugreek landraces in qualitative and quantitative traits, protection and implementation of them in breeding programs to generate cultivars with desirable agronomic traits, high yielding and production of forage with suitable quality are recommended.
