ترجمه گزاره‌هاي فراگفتماني در گفتمان سياسي تد: بررسي كم ‌تخصيصي معنايي ميان زبان انگليسي و فارسي در پيكره موازي

گزاره‌هاي فراگفتماني از عناصر مهم فراگفتماني‌اند كه براي برقراري ارتباط ميان بخش‌هاي مختلف گفتمان و همچنين كمك به مخاطبان (خواننده و شنونده) در درك روابط كاربردشناختي به‌كار مي‌روند. پژوهش حاضر با هدف بررسي اين عناصر فراگفتماني و ارائه‌ پژوهشي پيكره‌محور و مقايسه‌اي بر روي برخي از مهم‌ترين گزاره‌هاي فراگفتماني موجود در زبان انگليسي و فارسي انجام شد. بدين‌منظور، تعداد ده سخنراني تد با محوريت ژانر سياسي به زبان انگليسي به‌صورت تصادفي انتخاب و به همراه ترجمه‌ فارسي آن در نرم‌افزار پيكره‌ساز اسكچ انجين بارگذاري شد. براي بررسي و دسته‌بندي گزاره‌هاي فراگفتماني، چهارچوب هايلند (2005) انتخاب شد. در اين چهارچوب عناصر فراگفتماني به دو دسته اصلي تبادل و تعامل، تقسيم مي‌شوند كه گزاره‌ها در دسته‌ نخست قرار مي‌گيرند. از بررسي‌هاي مقابله‌اي ميان اين عناصر و ترجمه‌ فارسي آن‌ها، اين موضوع دريافت شد كه به‌طور كلي فرايند ترجمه‌ اين عناصر را مي‌توان در قالب دو راهبرد كلي (ترجمه‌ تحت‌اللفظي و كم‌تخصيصي) توصيف نمود كه فرايند كم‌تخصيصي خود متشكل از سه نوع ديگر (حذف، توسيع و تحديد) است. از ديگر يافته‌هاي اين پژوهش مي‌توان به درك وجود رابطه‌اي معنادار ميان نوع گزاره‌ها و نوع خاص راهبرد به‌كاررفته اشاره كرد. با استفاده از عمليات آماري و كمي حاصل از بررسي داده‌هاي موجود مشخص شد گزاره‌هاي قوي غالباً به‌صورت تحت‌اللفظي ترجمه مي‌گردند، در حالي كه گزاره‌هاي ضعيف نظير and گاهي اوقات به‌صورت تحت‌اللفظي و گاهي تحت عنوان فرايندهاي كم‌تخصيصي ترجمه مي‌شوند. يافته‌هاي اين تحقيق مي‌تواند در پژوهش‌هاي آتي در زمينه‌ مطالعات ترجمه‌ پيكره‌محور و زبان‌شناسي مقابله‌اي استفاده شود.