بررسي تأثير مداخلات آموزشي دوران بارداري بر درك كارآمدي، قصد رفتاري و روش زايمان زنان باردار

پيش زمينه و هدف: اگرچه زايمان سزارين به عنوان راهكاري ضروري جهت نجات حيات مادر يا نوزاد در بعضي موارد به كار گرفته مي شود، اما افزايش اين عمل جراحي بزرگ طي سال هاي اخير آن را به يك مشكل بهداشتي در بسياري از كشورهاي توسعه يافته و درحال توسعه ازجمله ايران مبدل ساخته است. هدف از اين پژوهش، تعيين و مقايسه تأثير مداخلات آموزشي دوران بارداري بر درك كارآمدي، قصد رفتاري و روش زايمان زنان باردار در دو گروه تجربي و كنترل مي باشد. مواد و روش كار: مطالعه حاضر، يك كارآزمايي در عرصه مي باشد كه با مشاركت 572 زن باردار كم خطر از كليه مركز بهداشتي شهر شاهرود به صورت نمونه گيري مستمر و تخصيص تصادفي در دو گروه آزمون و كنترل انجام شد. به شركت كنندگان در گروه آزمون، مهارت هاي كنترل ترس و كاهش درد حين زايمان طي 8 جلسه تحت نظارت ماماهاي واجد شرايط آموزش داده شد. در ابتدا و انتهاي آموزش ها سطوح آگاهي، درك اثربخشي، خودكارآمدي، قصد رفتاري براي روش زايمان توسط پرسشنامه ساختاريافته اي اندازه گيري شد. شركت كنندگان در گروه كنترل نيز همان پرسشنامه را در دو نوبت به فاصله حداقل 8 هفته تكميل كردند و تنها مراقبت هاي معمول بارداري را دريافت نمودند. درنهايت، متغيرهاي پرسشنامه، روش زايمان و پيامدهاي بارداري در همه شركت كنندگان در مطالعه، با يكديگر مقايسه شد. يافته ها: در گروه آزمون، ميانگين نمره متغيرهاي پرسشنامه تفاوت معناداري با يكديگر قبل و پس از مداخلات داشت. در گروه كنترل، ميانگين نمره آگاهي در نوبت دوم به طور معناداري ازلحاظ آماري بيش از ميانگين آن در نوبت اول بود درحالي كه چنين تفاوتي براي ساير متغيرها در اين گروه ديده نشد. ميزان سزارين در گروه كنترل بيش از گروه آزمون بود (5/52درصد در برابر 9/35درصد). در مقابل، شانس زايمان طبيعي در گروه آزمون نزديك به 2 برابر بيش از اين ميزان نسبت به گروه كنترل بود (1.41-2.7CI=95%، 1.98=OR). تحليل رگرسيون لجستيك نشان داد كه سابقه حداقل يك بار زايمان طبيعي و آموختن مهارت هاي مقابله با ترس و كاهش درد حين ليبر در سن كمتر بارداري، دو عامل پيشگويي كننده براي افزايش شانس زايمان طبيعي بودند. پيامدهاي پري ناتال در دو گروه مشابه بود و تفاوت معناداري با يكديگر نداشتند. بحث و نتيجه گيري: فراهم نمودن فرصت هاي آموزشي مؤثر با محوريت آموزش روش هاي كاهش درد غيردارويي به زنان باردار به تقويت نگرش مثبت به زايمان طبيعي، توانمندشدن آنان در مقابله با ترس از درد زايمان و كاستن از تقاضا براي سزارين هاي غيرضروري كمك شاياني مي نمايد.