عوامل رونق و شكوفايي علم مواقيت در عصر بني نصر در اندلس (635- 897ق)

علم مواقيت با سه كاركرداصليِ تعيين اوقات نمازهاي روزانه گاه با جدول و گاه با ابزارهاي غيرفني، تعيين جهت قبله و پيش‌بيني رؤيت هلال ماه از اواخر عصر حكومت موحدون و به‌ويژه در دورۀ بني نصر مورد توجه غالب منجمان در اندلس بود. توجه ويژه منجمان اندلسي به دانش مواقيت، موجب گسترش اين دانش و ايجاد سِمَتي با عنوان مُوَقِّت گرديد. اين جستار با روش توصيفي تحليلي و با استناد به منابع و مآخذ تاريخي درصدد است بيابد چه عواملي سبب رونق دانش مواقيت و ركود شاخه‌هاي ديگر دانش نجوم در اين برهۀ زماني شده است. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد عواملي چند، هر چند نه با يك ميزان اهميت چون: حمايت خلفاي موحدون در پيوستگي دانش نجوم و دين، خروج منجمان از اندلس و مسافرت برخي از آنها به مصر، غلبۀ تفكر فقهي و تسلط فقها و تلاش خاندان يهودي باصه در ايجاد تحولي مثبت در رونق علم مواقيت سهم و تأثير بسزايي داشته است.