معادل‌يابي مقوله‌هاي فولكلور ايراني: بررسي موردي ترجمه عربي نون والقلم جلال آل احمد

عناصر فرهنگي به منزله شناسنامه يك ملت است و مي‌تواند در صورت انتقال صحيح بر غناي فرهنگي مقصد نيز بيفزايد. لذا مترجم بايد ضمن بهرمندي از دانش‌هاي زباني، بر فرهنگ زبان مبدأ و مقصد تسلط كافي داشته باشد. پژوهش حاضر در نظر دارد معادل‌يابي عناصر فرهنگي رمان نون والقلم جلال آل احمد را بر اساس تقسيم‌بندي مقوله‌هاي فرهنگي صادق هدايت در ترجمه عربي ماجده العناني بررسي كند. از آنجا كه انتقال همه لايه‌هاي معنايي يك واژه از زباني به زبان ديگر كار دشواري است و نمي‌توان براي هر يك از عناصر فرهنگي اجتماعي در زبان مقصد معادل دقيقي يافت، تبيين مفهوم هر واژه متناسب با قلمرو معنايي و مضمون فرهنگي، نيازمند راهكاري مستقل در معادل‌يابي است. ازاين‌رو، راهكارهاي نيومارك اساس كار اين پژوهش قرار گرفته‌است. يافته‌هاي اين پژوهش كه به روش استقرايي استنتاجي انجام، و نمونه‌هاي مهمي كه در اين پژوهش منعكس شده‌است، نشان مي‌دهد در برگردان عناصر مادّي فرهنگي، مترجم غالباً از شيوه معادل فرهنگي و معادل توصيفي بهره برده‌است كه مي‌توان آن را حاصل همگوني فرهنگي مبدأ و مقصد دانست. در برگردان عناصر معنوي، مترجم علاوه بر شيوه معادل فرهنگي، معادل كاركردي و معادل توصيفي، از شيوه تلفيقي استفاده كرده‌است و به توضيح و تفسير مقوله مورد نظر مي‌پردازد.