سنگ شناسي و زمين شيمي بخش گابرويي افيوليت دشت سمسور، جنوب شرق ايران

افيوليت سمسور، در استان سيستان و بلوچستان و 210 كيلومتري جنوب غربي شهر زاهدان واقع است. از نظر تقسيمات ساختاري و رسوبي ايران، اين افيوليت در كنار گسل نصرت آباد كارواندر و جزو پهنه زمين درز سيستان است. عمده واحدهاي سنگي اين افيوليت را واحدهاي فرامافيك، واحدهاي گابرويي (لايه اي و توده اي) و واحدهاي دُلريتي تشكيل مي دهند. در بررسي هاي ميكروسكوپي، تركيب سنگ شناسي واحدهاي مورد بررسي در اين افيوليت شامل لرزوليت، گابرو، اوليوين گابرو و دياباز است كه داراي بافت هاي دانه اي، شبكه اي، انباشتي، پورفيري و پوست ماري سنگ ها هستند. در نمودارهاي زمين شيميايي رده‌بندي، در گستره سنگ‌هاي گابرو و گابروي پيكريتي قرار دارند. استفاده از نمودارهاي تفكيك محيط زمين ساختي ماگمايي نشان مي دهد كه ماگماي سازنده سنگ هاي آذرين اين افيوليت از ماگماهاي نوع مُورب پشته هاي ميان اقيانوسي است. بررسي مقدار عناصر خاكي نادر بهنجار شده نسبت به كندريت و مُورب نشان مي دهند كه مقادير عناصر خاكي نادر سبك (LREE) نسبت به عناصر خاكي نادر سنگين (HRRE) غني شدگي دارند و نسبت به بازالت هاي پشته هاي ميان اقيانوسي مورب غني شده (EMORB) و مورب عادي (NMORB) غني تر هستند و نزديكي بيشتري به EMORB نشان مي دهند. بررسي توالي هاي بلورهاي انباشتي در بخش گابروهاي لايه اي نشان دهنده ترتيب تبلور اوليوين، پلاژيوكلاز و كلينوپيروكسن است كه شباهت بسياري به تبلور جدايشي ماگماهاي تولئيتي پشته هاي ميان اقيانوسي دارد.