سنگ‌نگاري و زمين شيمي توده نفوذي كهريزبيگ، جنوب غرب زنجان

توده نفوذي كهريزبيگ در شمال‌ غرب ايران و در پهنه ساختاري ايران مركزي واقع بوده و داخل آهك هاي كرتاسه نفوذ و موجب دگرگوني مجاورتي آنها شده است. همچنين، قطعات تخريبي اين توده در بخش‌هاي كنگلومرايي سازند قرمز زيرين به سن اليگوسن آغازين قابل مشاهده هستند و بنابراين سن پس از كرتاسه و پيش از اليگوسن دارد. تركيب اين توده در گستره گرانيت تا گرانوديوريت متغير بوده و حجم عمده آن را گرانوديوريت تشكيل داده است. كاني‌هاي سنگ‌ساز اصلي آن شامل كوارتز، پلاژيوكلاز و فلدسپار قليايي همراه با كاني‌هاي مافيك بيوتيت و آمفيبول و كاني هاي فرعي اسفن، آپاتيت و كاني هاي كدر هستند. كلريت و كلسيت نيز به عنوان كاني هاي ثانويه وجود دارند. بافت غربالي، بافت اسفن چشمي، لخته هاي مافيك، احاطه شدن بيوتيت توسط آمفيبول و بيوتيت هاي تيغه اي شواهد بافتي هستند كه به احتمال بسيار بر اثر فرايند آميختگي ماگمايي در سنگ‌هاي مورد بررسي ايجاد شده‌اند. فراواني برونبوم هاي مافيك ريزدانه در بخش‌هايي از اين توده نيز اين امر را تاييد مي‌كند. الگوي عناصر خاكي نادر بهنجار شده نسبت به كندريت براي سنگ‌هاي مورد بررسي به نسبت هموار بوده و داراي غني‌شدگي از عناصر خاكي نادر سبك (LREE) نسبت به عناصر خاكي نادر سنگين (HREE) است. غني‌شدگي LREEها نسبت به HREEها مي‌تواند به‌دليل درجه پايين ذوب بخشي، فراواني LREE در خاستگاه و يا آلودگي ماگما به مواد پوسته‌اي باشد. در نمودارهاي عنكبوتي، عناصر سنگ دوست درشت يون چون روبيديم، پتاسيم، توريم و برخي عناصر خاكي نادر سبك نسبت به عناصر با شدت ميدان بالا مانند Yb، Sm،Zr ، Taو Nbغني‌شدگي نشان مي‌دهند. بي هنجاري مثبت عناصر روبيديم، توريم و پتاسيم مي‌تواند ناشي از آميختگي ماگماهاي گوشته‌اي و پوسته‌اي و يا به دليل آلايش ماگماي گوشته‌اي با سنگ‌هاي پوسته‌اي باشد. بي‌هنجاري منفي NbTa و Ti مي تواند به دليل فعاليت ماگمايي وابسته به فرايندهاي فرورانش، كمبود اين عناصر در خاستگاه و يا مشاركت پوسته در فرايندهاي ماگمايي باشد. بر اساس بررسي‌هاي سنگ شناسي و زمين شيميايي، توده گرانيتوئيدي كهريزبيگ از نوع I و داراي تركيب آهكي قليايي و متاآلومين است. توده نفوذي كهريزبيگ در يك محيط كمان ماگمايي برآمده از فرورانش سنگ كره اقيانوسي نئوتتيس به زير خرده قاره اي ايران مركزي، تشكيل شده‌ است.