مقايسه مديريت خدمات سلامت روان در ايران و كشورهاي منتخب

مقدمه: داشتن سلامت رواني لازمه رشد و شكوفايي انسان ها و در نتيجه رشد جوامع مي باشد. لذا توجه به سلامت رواني افراد امري ضروري است و جزو مراقبت هاي بهداشتي مي باشد. پژوهش حاضر با هدف مقايسه مديريت خدمات سلامت روان در ايران و كشورهاي منتخب انجام گرفت. روش كار: پژوهش حاضر به روش توصيفيمقايسه اي در 5 كشور با معيارهاي مشخص طي سه مرحله انجام شد. در مرحله اول يك مطالعه مروري به منظور تحليل وضعيت موجود مديريت خدمات سلامت روان در ايران و جهان انجام شد. در مرحله دوم، كشورهاي كره جنوبي، فيليپين، مصر و برزيل جهت مقايسه با ايران انتخاب شدند. در مرحله سوم مديريت خدمات سلامت روان در كشورهاي منتخب و ايران بوسيله ابزار بررسي نظام سلامت روان (Assessment Instrument for Mental Health System) سازمان بهداشت جهاني مورد بررسي قرار گرفت. اين ابزار 6 حوزه مديريت خدمات سلامت روان را مي سنجد. روايي محتوا و پايايي آن بر اساس همساني دروني در مطالعات گذشته اندازه گيري شده است. به منظور جمع آوري داده ها از فرم كوتاه پژوهشگر ساخته كه خلاصه ابزار فوق و نيزاطلاعات مديريت خدمات سلامت روان كشورهاي منتخب بود، استفاده شد. اين فرم كوتاه داراي 33 عبارت در 6 حوزه مديريت خدمات سلامت روان مي باشد. پس از بررسي داده ها، نتايج مربوط به هر كشور تحليل شد. يافته ها: در حوزه 1، اكثر كشورها سياست سلامت روان مشخص داشتند اما نوع سياست ها در كشورهاي مختلف، متفاوت بود اما ايران و فيليپين قوانين مشخص سلامت روان نداشتند. در حوزه 2 مديريت خدمات سلامت روان در تمام كشورها توزيع نامناسب تخت هاي روانپزشكي و متخصصين وجود داشت اما در خصوص مراكز سلامت روان و تعداد و تنوع آن ها با هم اختلاف داشتند. در حوزه 3، بين كشورها در خصوص پروتكل هاي موجود و تجويز داروها تفاوت وجود داشت. در حوزه 4، در تمام كشورها توزيع نامناسب نيروي انساني وجود داشت اما از نظر تعداد، تنوع، و تخصص متفاوت بودند. در حوزه 5، وجود انجمن هاي بيماران و خانواده ها در بين كشورها متفاوت بود. در حوزه 6، نظام جمع آوري اطلاعات و ميزان پژوهش هاي مربوط به سلامت روان در بين كشورها تفاوت وجود داشت. نتيجه گيري: مقايسه كشورهاي منتخب و ايران نشان داد كه در حوزه هاي مختلف مديريت خدمات سلامت روان بين كشورها تفاوت وجود دارد. در ايران قوانين مشخص مديريت خدمات سلامت روان و نظام كنترل و جمع آوري داده ها وجود ندارد و سياست هاي موجود اجرا نمي شود. همچنين اگرچه در مقايسه با كشورهاي منتخب منابع انساني و غير انساني مطلوبي دارد، اما مديريت و برنامه ريزي مناسبي براي آن ها ندارد. لذا ايجاد قوانين و مقررات و ايجاد نظامي جهت مديريت خدمات سلامت روان ايران پيشنهاد مي شود.