نقش سيستم‌هاي مغزي - رفتاري، طرح‌واره‌‌هاي هيجاني و نارساكنش‌وري اجرايي در پيش‌بيني باورهاي وسواسي دانشجويان

مقدمه: در سال‌هاي اخير رويكردهاي شناختي رفتاري به منظور شناسايي بهتر عوامل مؤثر در ايجاد و تداوم انواع اختلالات روانشناختي از جمله اختلال وسواس، بر نقش برخي باورهاي خاص در افراد تاكيد مي‌كنند. توجه به اين باورها و عوامل مرتبط با آنها از اهميت بالايي برخوردار است. بنابراين هدف پژوهش حاضر بررسي نقش سيستم‌هاي مغزي رفتاري، طرح‌واره‌‌هاي هيجاني و نارساكنش‌وري اجرايي در پيش‌بيني باورهاي وسواسي دانشجويان بود. روش: با استفاده از روش همبستگي، 152 دانشجوي مقطع كارشناسي دانشگاه خوارزمي واحد كرج (81 دانشجوي دختر و 71 دانشجوي پسر) از دامنه سني 18 تا 22 سال از طريق روش نمونه‌گيري غيرتصادفي در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه‌هاي سيستم‌هاي مغزي رفتاري (كارور و وايت، 1994)، طرح‌واره‌‌هاي هيجاني (ليهي، 2002)، توانايي‌هاي شناختي (نجاتي، 1392) و باورهاي وسواسي (كارگروه شناخت در وسواس، 2001) را تكميل نمودند. براي تحليل نتايج پژوهش حاضر از ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد. نتايج: نتايج نشان داد بين سيستم‌هاي مغزي رفتاري و باورهاي وسواسي دانشجويان رابطه مثبت و معنادار وجود داشت. همچنين نتايج نشان داد بين اغلب مؤلفه‌هاي طرح‌واره‌‌هاي هيجاني و كنش‌وري اجرايي با باورهاي وسواسي رابطه معني‌دار وجود داشت. در ادامه نتايج رگرسيون نشان داد متغيرهاي پيش‌بين پژوهش حاضر توانستند 42.8 درصد از تغييرات ايجاد شده در متغير باورهاي وسواسي را تبيين كنند كه در اين ميان، مؤلفه كنترل مهاري و توجه انتخابي، سيستم‌هاي مغزي رفتاري و طرح‌واره‌ هيجاني تلاش براي منطقي بودن، به ترتيب بالاترين اهميت را در پيش‌بيني متغير باورهاي وسواسي دارا بودند. بحث و نتيجه‌گيري: طبق نتايج پژوهش حاضر مي‌توان گفت وجود طرح‌واره‌‌هاي هيجاني ناسازگار و همچنين كاهش كارايي كاركردهاي اجرايي در افرادي كه سطوح بالايي از فعاليت سيستم‌هاي مغزي رفتاري را دارند، مي‌تواند پيش‌بيني‌كننده گرايش آنها به سمت باورهاي وسواسي باشد.