مطالعه ساختمان ميكروسكوپي و فراساختاري بافت بيضه متعاقب مصرف وابسته به زمان متيل فنيدات در موش‌هاي صحرايي بالغ

مقدمه: بافت بيضه از بافت هاي حساس در برابر عوامل خطرزاي محيطي مي باشد. تغييرات ساختاري و عملكردي در فرآيند اسپرم زايي از مهم ترين فاكتورهاي دخيل در اختلالات باروري مي باشد. متيل فنيدات از مشتقات آمفتامين بوده و براي درمان سندرم بيش فعالي كودكان، سندرم تاكي كاردي، افسردگي و اختلالات خواب مورد استفاده قرار مي گيرد. مطالعات اندكي اثرات متيل فنيدات بر بافت بيضه را بررسي نموده اند. در تحقيق حاضر اثرات مصرف كوتاه مدت و بلند مدت متيل فنيدات بر ساختار ميكروسكوپي و فراساختاري بافت بيضه در موش هاي صحرايي نر بالغ مورد ارزيابي قرار گرفت. مواد و روش ها: 30 سر موش صحرايي نژاد ويستار در سه گروه كنترل، درمان كوتاه مدت به مدت دو هفته با متيل فنيدات (mg/kg/day10) و درمان بلند مدت به مدت هشت هفته با متيل فنيدات(mg/kg/day10) مورد استفاده قرار گرفت. در پايان دوره، ارزيابي هاي هيستومورفولوژي و فراساختاري بافت بيضه با استفاده از روش هاي رايج بافت شناسي و ميكروسكوپ الكتروني صورت گرفت. يافته هاي پژوهش: مصرف وابسته به زمان متيل فنيدات با بروز تغييراتي در بافت بيضه نظير تغيير شكل لوله هاي اسپرم ساز، بي نظمي سلول هاي ديواره لوله هاي اسپرم ساز و آتروفي لوله ها همراه شد. تغيير شكل ميتوكندري ها و افزايش رشته هاي كلاژن و ضخامت غشاي پايه از جمله تغييرات سلولي و ساختاري مشاهده شده در سطح فراساختاري بافت بيضه بود. بحث و نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه فرآيند توليد سلول هاي اسپرماتوزوئيد متعاقب مصرف كوتاه مدت متيل فنيدات به صورت موقتي كاهش مي يابد، اما به مرور زمان و با تكرار بيشتر تجويز اين تركيب، نوعي عادت يافتگي و مقاومت بافتي به متيل فنيدات رخ مي دهد.